انسداد محل اتصال حالب به لگنچه کلیه (UPJO) نوعی انسداد در قسمت فوقانی حالب (لگنچه کلیه) است. این عارضه اغلب در دوران رشد جنین رخ می‌دهد، اما ممکن است در بزرگسالان نیز به‌وجود آید، به‌ویژه پس از سنگ کلیه یا انجام جراحی در این ناحیه. در برخی نوزادان ممکن است بدون نیاز به درمان برطرف شود، اما در موارد دیگر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. تنگی خروجی کلیه یا محل اتصال حالب به کلیه (UPJO) باعث می شود که ادرار به سختی از کلیه ها خارج شود و در موارد شدیدتر ممکن است باعث انسداد عبور ادرار و از بین رفتن کلیه ها شود.

تنگی محل اتصال حالب به کلیه (UPJO) چیست؟

انسداد محل اتصال حالب به کلیه (UPJO) نوعی انسداد در لگنچه کلیه است. هر یک از کلیه‌ها یک لگنچه کلیه دارد که در انتهای فوقانی حالب (لوله‌ای که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه تخلیه می‌کند) قرار دارد. لگنچه کلیه شکل قیف دارد و ادرار را جمع‌آوری می‌کند.
اگر فرد دچار انسداد UPJO شود، جریان ادرار کند می شود و یا به طور کامل متوقف می‌شود. در نتیجه خطر آسیب به کلیه را افزایش می‌دهد.

علائم تنگی یا انسداد محل اتصال حالب به کلیه UPJO

متاسفانه تنگی لوله حالب متصل به کلیه در بسیاری از موارد کاملا بدون علامت می‌باشند و به صورت اتفاقی در سونوگرافی و بررسی های عکس‌برداری تشخیص داده می‌شود. علائم رایج این عارضه عبارت است از:

• احساس توده‌ای در شکم
• عفونت ادراری همراه با تب
• درد پهلو
• سنگ کلیه
• خون در ادرار
• حالت تهوع و استفراغ
• تأخیر در رشد

علت تنگی محل اتصال حالب به کلیه UPJO

تنگی حالب متصل به کلیه (یا همان لگنچه ی کلیه) در حالت کلی دو نوع اکتسابی و مادرزادی دارد.
شایعترین نوع انسداد حالب با منشاء مادرزادی است. این انسداد معمولاً از زمان تولد وجود دارد. در برخی موارد، یک رگ خونی که از محل اتصال حالب عبور می‌کند، باعث فشار روی آن می‌شود. در این نوع محل اتصال حالب به کلیه ها به علت عبور رگ غیرطبیعی از گلوگاه کلیه و فشاری که آن رگ به حالب وارد می‌کند یا اینکه به علت مادرزادی آن قسمت از داخل تنگ است. این تنگی قبل از تولد نوزاد و از طریق سونوگرافی قابل تشخیص می‌باشد.

نوع اکتسابی که در بزرگسالان اتفاق می افتد، می‌تواند پس از سنگ کلیه، عفونت ادراری یا جراحی ناحیه فوقانی دستگاه ادراری ایجاد شود.
تنگی حالب متصل به کلیه (UPJO) اغلب یک طرفه است، ولی در حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد مواقع می تواند دوطرفه باشد؛ یعنی هر دو کلیه دارای تنگی حالب باشند.

عوارض احتمالی UPJO

از عوارض تنگی یا انسداد محل اتصال حالب به کلیه می توان به عفونت‌های مکرر ادراری، درد مزمن، سنگ کلیه و نارسایی یا آسیب کلیه در صورت عدم درمان اشاره کرد.

نحوه تشخیص UPJO

امروزه ساده ترین و ارزانترین روش برای تشخیص بیماری‌های کلیه سونوگرافی است. همانطور که گفتیم، حتی در دوران بارداری نیز میتوان از طریق سونوگرافی تنگی حالب نوزاد را تشخیص داد.
در سونوگرافی می‌توان علت و درجه تنگی حالب را بررسی نمود. زیرا به علت انسداد یا تنگی حالب کلیه متورم یا هیدرونفروز پیدا کرده است.
علاوه بر سونوگرافی برای تشخیص این عارضه سی تی اسکن، آزمایش آزمایش خون و ادرار، اسکن کلیه و … نیز استفاده می شود .

درمان تنگی محل اتصال حالب به کلیه یا UPJO

ممکن است تنگی محل اتصال حالب به کلیه در نوزادان طی 18 ماه پس از تولد به صورت خود به خود بهبود یابد. در صورتی که این عارضه بهبود نیابد یا افراد در بزرگسالی به آن دچار شوند، تنها روش درمان جراحی می باشد. درمان جراحی به 3 روش جراحی باز، جراحی لاپاراسکوپی و جراحی آندوسکوپی قابل انجام است.

1)جراحی باز

این جراحی بسیار موفقیت امیز است و حدود 90 الی 95 درصد در درمان تنگی حالب متصل به کلیه موثر می‌باشد.
در این روش قسمت تنگ حالب قطع و قسمت گشاد حالب به لگنچه کلیه متصل می شود.

این عمل با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. همچنین در عمل باز با یک برش یک وجبی در پهلو ها عمل پیوند قسمت گشاد حالب به کلیه انجام می شود.

2)جراحی لاپاراسکوپی

در جراحی لاپاراسکوپی به جای برش یک وجبی با عبور لوله های لاپاراسکوپی به شکم بیمار با برش 10-25 سانتی متری عمل به صورت بسته انجام می‌شود. روش جراحی توسط پزشک متخصص ارولوژی و بر اساس وضعیت بیمار انتخاب می‌شود.

3) جراحی آندوسکوپی

در روش آندوسکوپی دو حالت وجود دارد که عبارت اند از:
ــ درمان تنگی حالب با استفاده از بالون برای گشاد کردن محل تنگی در حالب که خیلی نمیتواند موثر باشد و امروزه بصورت روتین برای درمان تنگی حالب از آن استفاده می‌شود.
ــ اندوپیلوتومی یا برش محل تنگی با استفاده از دوربین آندوسکوپی که از طریق کلیه ها و یا حالب به محل تنگی حالب وارد می‌شوند و با برش محل با چاقوی آندوسکوپی درمان انجام می‌شود که ان هم در موارد خفیف تنگی حالب می‌تواند کمک کننده باشد.