عفونت کلیه که با عنوان پیلونفریت نیز شناخته می‌شود، نوعی از عفونت مجاری ادراری (UTI) است. این عفونت ممکن است از مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند) یا از مثانه آغاز شود و سپس به یک یا هر دو کلیه گسترش یابد.

باید توجه داشت که عفونت کلیه نیازمند درمان فوری پزشکی است. در صورت عدم درمان مناسب، این عفونت می‌تواند به کلیه‌ها آسیب جدی وارد کرده و یا باعث انتقال باکتری‌ها به جریان خون و منجر به عفونتی خطرناک شود. درمان این بیماری معمولاً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها است که در برخی موراد نیاز است که بیمار برای چند روز در بیمارستان بستری شود.

علائم عفونت کلیه

علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تب
• لرز
• احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
• تکرر ادرار
• درد در کمر، پهلو یا کشاله ران
• تهوع و استفراغ
• وجود چرک یا خون در ادرار
• ادرار بدبو یا کدر
• درد شکم

در صورت بروز و مشاهده این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه نمایید. همچنین اگر در حال درمان عفونت مجاری ادراری هستید ولی علائم شما بهبود نمی‌یابند، باید به پزشک خود اطلاع دهید. عفونت شدید کلیه می‌تواند به عوارض خطرناکی مانند مسمومیت خون، آسیب به بافت‌های بدن یا حتی مرگ منجر شود.

علت عفونت کلیه

شایع‌ترین علت این بیماری، ورود باکتری‌ها به مجاری ادراری از طریق مجرای ادرار است که در کلیه‌ها تکثیر می یابد و عفونت ایجاد می‌کند. همچنین، باکتری‌های ناشی از عفونت در قسمت‌های دیگر بدن می‌توانند از طریق جریان خون به کلیه‌ها منتقل شوند. در موارد نادر، عفونت پس از جراحی کلیه نیز ممکن است رخ دهد.

عوامل متعددی می‌توانند خطر عفونت کلیه را افزایش دهند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در زنان بیشتر از مردان است؛ مجرای ادرار در زنان کوتاه‌تر از مردان است که این موضوع ورود باکتری‌ها به مثانه را آسان‌تر می‌کند. همچنین بارداری نیز خطر عفونت را افزایش می‌دهد.
• انسداد مجاری ادراری؛ عواملی مانند سنگ کلیه، تنگی مجرای ادرار یا بزرگ شدن پروستات که جریان ادرار را کند یا تخلیه کامل مثانه را دشوار می کنند، می‌توانند خطر عفونت کلیه را افزایش دهد.
• سیستم ایمنی ضعیف؛ بیماری‌هایی مانند دیابت و HIV می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند. همچنین عوارض مصرف برخی داروها نیز می‌توانند ایمنی بدن را کاهش دهند.
• آسیب به اعصاب اطراف مثانه؛ آسیب به عصب یا نخاع می‌تواند احساس عفونت مثانه را مختل کند و تشخیص عفونت کلیه را دشوار سازد.
• استفاده از کاتتر یا سوند ادراری؛ کاتتر ادراری (سوند) که برای تخلیه ادرار استفاده می‌شود، می‌تواند خطر عفونت کلیه را افزایش دهد.
• اختلال در جریان ادرار؛ در شرایطی مانند ریفلاکس وزیکویورترال (برگشت ادراری از مثانه به حالب)، مقادیر کمی از ادرار به جای تخلیه از مثانه به حالب باز می‌گردد که می‌تواند در کودکی و بزرگسالی منجر به عفونت کلیه شود.

عوارض

چنانچه عفونت کلیه درمان نشود، ممکن است به عوارض جدی منجر شود که این عوارض عبارتند از:

• زخم کلیه؛ که می‌تواند منجر به بیماری مزمن کلیه، فشار خون بالا و نارسایی کلیه شود.
• مسمومیت خون؛ کلیه‌ها خون را از مواد زائد تصفیه کرده و خون تصفیه‌شده را به بدن باز می‌گردانند. عفونت کلیه می‌تواند باعث شود باکتری‌ها به جریان خون منتقل شوند.
• عوارض بارداری؛ عفونت کلیه در دوران بارداری، احتمال خطر تولد نوزاد با وزن کم را افزایش می دهد.

نحوه پیشگیری

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت کلیه، باید اقداماتی برای پیشگیری از عفونت مجاری ادراری انجام دهید. زنان به خصوص می‌توانند با رعایت نکات زیر، خطر ابتلا به این بیماری و عوارض ناشی از آن را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند:

• نوشیدن مایعات، به ویژه آب به مقدار زیاد: مصرف مایعات به مقدار زیاد به دفع باکتری‌ها از بدن هنگام ادرار کمک می‌کند.
• ادرار کردن به محض نیاز: زمانی که احساس نیاز به ادرار می‌کنید، آن را به تأخیر نیندازید.
• تخلیه مثانه بعد از رابطه جنسی: ادرار کردن بلافاصله پس از رابطه جنسی به تخلیه باکتری‌ها از مجرای ادرار کمک می‌کند و خطر عفونت را کاهش می‌دهد.
• تمیز کردن صحیح: پس از ادرار یا دفع مدفوع، از جلو به عقب پاک کنید. این روش به جلوگیری از انتشار باکتری‌ها به مجرای ادرار کمک می‌کند.
• اجتناب از استفاده از اسپری های خوش بو کننده در ناحیه تناسلی: اسپری‌های خوشبوکننده در ناحیه تناسلی ممکن است موجب تحریک و افزایش خطر عفونت شوند.

تشخیص عفونت کلیه

برای تشخیص، پزشک آزمایش نمونه ادرار را برای بررسی وجود باکتری، خون یا چرک در ادرار تجویز میکند. همچنین،پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی وجود باکتری یا سایر میکروارگانیسم‌ها در خون تجویز نماید.

سایر آزمایش‌ها ممکن است شامل سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا نوعی اشعه ایکس به نام سیستواورتروگرام (تصاویر اشعه ایکس از مثانه هنگام پر و خالی شدن) باشد.

درمان عفونت کلیه

1)درمان عفونت کلیه با مصرف آنتی بیوتیک ها

در اغلب موارد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان روش درمان عفونت کلیه تشخیص داده می شود. نوع داروها و مدت زمان درمان به وضعیت سلامتی بیمار و باکتری‌های موجود در آزمایش ادرار بستگی دارد. پس از مصرف آنتی بیوتیک، علائم معمولاً طی چند روز از شروع درمان کاهش می‌یابد، اما ممکن است نیاز باشد که آنتی‌بیوتیک‌ها را برای یک هفته یا بیشتر مصرف کنید. توجه داشته باشید که حتی اگر احساس بهبودی کردید، باید دوره کامل آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف کنید.

پزشک برای اطمینان از درمان شدن کامل عفونت، ممکن است بخواهد که آزمایش کشت ادرار را مجدداً انجام دهید. چنانچه عفونت هنوز وجود داشته باشد، نیاز به دوره دیگری از مصرف آنتی‌بیوتیک خواهید داشت.

اگر عفونت کلیه شما شدید باشد، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشید که مدت زمان بستری بستگی به شدت عفونت شما دارد. در این وضعیت روش درمان شامل تزریق آنتی‌بیوتیک و مایعات از طریق رگ بازوی شما می باشد.

2)روش جراحی برای درمان عفونت‌های مکرر کلیه

یک مشکل پزشکی زمینه‌ای مانند تغییر شکل مجاری ادراری، ممکن است باعث عفونت‌های مکرر کلیه شود. در این صورت، ممکن است که با تشخیص جراح اورولوژی نیاز به جراحی برای اصلاح مشکل ساختاری مجاری ادراری داشته باشید.