آناتومی سیستم ادراری

سیستم ادراری انسان وظیفه دارد مواد دفعی مانند اوره و آب اضافی را از بدن خارج کند. آناتومی سیستم ادراری شامل بخش های مختلفی مانند کلیه ها ، مثانه ، حالب (میز نای) و پیشرابراه می باشد. این سیستم ادراری از دو بخش فوقانی و تحتانی متشکل است که بخش تحتانی در مردان و زنان متفاوت می باشد.

دستگاه ادراری در انسان چه وظایفی دارد

دستگاه ادراری انسان خون موجود در بدن را از طریق کلیه ها تصفیه کرده ، سپس مواد دفعی نیتروژن دار آنرا مانند اوره و مواد دفعی دیگر همچنین آب اضافی بدن را جدا کرده و از طریق لگنچه آن را به حالب ها وارد می‌کند.
ادرار و مواد دفعی در مثانه ها جمع می شوند. هنگامی که به میزان معینی برسند توسط اعصابی که از مثانه به مغز متصل هستند احساس دستشویی به فرد دست می دهد.
هنگامی که فرد به دستشویی می‌ رود از طریق سیگنال هایی که از مغز به مثانه ارسال می‌ شوند ماهیچه‌های دیواره مثانه منقبض و اسفنکتر مثانه باز می‌ شود که در نتیجه ی آن ادرار از طریق میزراه دفع می گردد.

دستگاه ادراری فوقانی شامل کلیه ها و حالب و دستگاه ادراری تحتانی شامل مثانه و مجرای پیشرابراه است.

---

بیشتر بدانید: سنگ های مجاری ادرار و انواع آنها

---

ساختار کلیه

کلیه ها، اندام هایی لوبیایی شکل اند و به تعداد دو عدد در طرفین ستون مهره‌ها و پشت شکم قرار دارند. اندازۀ کلیه در
فرد بالغ، تقریباً به اندازۀ مشت بستۀ اوست. به علت موقعیت قرارگیری و شکل کبد، کلیۀ راست قدری پایین تر از کلیه چپ قرار دارد.

حفظ تعادل آب، اسید و بازی، یونها و نیز دفع مواد سمی و مواد زائد نیتروژن دار، از جمله وظایف کلیه اند.

علاوه بر این روی هرکلیه، غدۀ فوق کلیه قرار دارد که نقش مهمی در تنظیم کار کلیه ایفا می کند.

سه ناحیۀ مشخص در کلیه وجود دارد که از بیرون به درون ( از دیواره ی کلیه به سمت حالب خروجی کلیه ) عبارت اند از :
بخش قشری، مرکزی و لگنچه

بخش مرکزی

قسمت مرکزی، تعدادی ساختار هرمی شکل دارد که هرم های کلیه نام دارند. قاعدۀ هرم ها به سمت بخش قشری و رأس آنها به سمت لگنچه است. هر هرم و ناحیۀ قشری مربوط به آن را، یک لوب کلیه می نامند.

لگنچه

لگنچه، ساختاری شبیه به قیف دارد. ادرار تولیدی، از کلیه‌ ها وارد لگنچه گردیده و به میزنای ( حالب ) هدایت می شود. پس از آن ادرار از کلیه خارج می گردد.

حالب

به لوله باریکی که ادرار تولیدی از کلیه را می گیرد و به مثانه هدایت می کند حالب ( میزنای ) می‌ گویند.
حالب در افراد بالغ بین 25 تا 30 سانتی متر طول دارد. همچنین انتهای حالب ( محل پیوست حالب و مثانه ) مانند یک اسفنکتر یک طرفه عمل کرده و مانع برگشت ادرار از مثانه به حالب می شود.

مثانه

مثانه یکی از اعضای تحتانی دستگاه ادراری است که وظیفه دارد ادرار را از حالب ها دریافت کرده و در خود ذخیره کند.
هنگامی که میزان ادرار در مثانه از حد مشخصی فراتر رود، دیواره مثانه به مغز پیامی ارسال می کند که باعث ایجاد حس دفع در فرد می‌ شود.
هنگامی که فرد به دستشویی می‌ رود و عمل دفع را انجام می‌ دهد مغز پیام هایی به مثانه ارسال می کند که این پیام ها باعث تخلیه مثانه و عبور ادرار از مجرای خروجی می‌شود.

مجرای خروجی

مجرای ادرار یا پیشابراه لوله‌ای است که از انتهای مثانه تا جایی که ادرار از بدن خارج می‌شود، ادامه دارد. این مجرا در مردان، علاوه بر انقال ادرار مسئول انقال اسپرم است. طول متوسط ​​مجرای ادرار در مردان حدود 20 سانتی متر است.
اما مجرای ادراری زنان بسیار کوتاه تر از مردان است و فقط 4 سانتی متر طول دارد. ادرار از طریق یک سوراخ در مجرای ادرار، که در جلوی واژن قرار دارد، از بدن خارج می‌شود.