آناتومی سیستم ادراری

سیستم ادراری انسان که وظیفه دارد مواد دفعی مانند اوره و آب اضافی را از بدن خارج کند از بخش های مختلفی مانند کلیه ها ، مثانه ، حالب (میز نای) و پیشرابراه تشکیل شده است. این سیستم ادراری از دو بخش فوقانی و تحتانی تشکیل شده است که بخش تحتانی در مردان و زنان متفاوت می باشد.

دستگاه ادراری در انسان چه وظایفی دارد

دستگاه ادراری انسان خون موجود در بدن را از طریق کلیه ها تصفیه کرده ، سپس مواد دفعی نیتروژن دار آنرا مانند اوره و مواد دفعی دیگر همچنین آب اضافی بدن را جدا کرده و از طریق لگنچه آن را به حالب ها وارد می‌کند.
ادرار و مواد دفعی در مثانه ها جمع می شود و هنگامی که به میزان معینی رسیده باشد توسط اعصابی که از مثانه به مغز فرستاده می شود احساس دستشویی به فرد دست می یابد .
هنگامی که فرد به دستشویی می‌رود از طریق سیگنال هایی که از مغز به مثانه فرستاده می‌شود ماهیچه‌های دیواره مثانه منقبض شده، اسفنکتر مثانه باز می‌شود و ادرار از طریق میزراه دفع می‌شود.

دستگاه ادراری فوقانی شامل کلیه ها و حالب و دستگاه ادراری تحتانی شامل مثانه و مجرای پیشرابراه است.

ساختار کلیه

کلیه ها، اندام هایی لوبیایی شکل اند و به تعداد دو عدد در طرفین ستون مهره‌ها و پشت شکم قرار دارند. اندازۀ کلیه در
فرد بالغ، تقریباً به اندازۀ مشت بستۀ اوست. به علت موقعیت قرارگیری و شکل کبد، کلیۀ راست قدری پایین تر از کلیه چپ قرار دارد.

حفظ تعادل آب، اسید و بازی، یونها و نیز دفع مواد سمی و مواد زائد نیتروژن دار، از جمله وظایف کلیه اند.

علاوه بر این روی هرکلیه، غدۀ فوق کلیه قرار دارد که نقش مهمی در تنظیم کار کلیه ایفا می کند.

سه ناحیۀ مشخص در کلیه دیده می شود که از بیرون به درون ( از دیواره ی کلیه به سمت حالب خروجی کلیه ) عبارت اند از :
بخش قشری، بخش مرکزی و لگنچه

بخش مرکزی

بخش مرکزی، تعدادی ساختار هرمی شکل دارد که هرم های کلیه نام دارند. قاعدۀ هرم ها به سمت بخش قشری و رأس آنها به سمت لگنچه است. هر هرم و ناحیۀ قشری مربوط به آن را، یک لوب کلیه می نامند.

لگنچه

لگنچه، ساختاری شبیه به قیف دارد. ادرار تولید شده، از کلیه‌ها وارد لگنچه شده و به میزنای ( حالب ) هدایت می شود و پس از آن از کلیه خارج شوند.

حالب

به لوله باریکی که ادرار تولیید شده از کلیه را گرفته و به مثانه هدایت می کند حالب ( میزنای ) می‌گویند .
حالب در افراد بالغ بین 25 تا 30 سانتی متر طول دارد. همچنین انتهای حالب ( محل پیوست حالب و مثانه ) مانند یک اسفنکتر یک طرفه عمل کرده و مانع برگشت ادرار از مثانه به حالب می شود.

مثانه

مثانه یکی از اعضای تحتانی دستگاه ادراری است که وظیفه دارد ادرار را از حالب ها دریافت کرده و در خود ذخیره کند.
هنگامی که میزان ادرار ذخیره شده از حد مشخصی فراتر رود، دیواره مثانه به مغز پیامی ارسال می کند که باعث ایجاد حس دستشویی در فرد می‌شود.
هنگامی که فرد به دستشویی می‌رود و عمل دفع را انجام می‌دهد از طرف مغز پیام هایی به مثانه فرستاده می شود و باعث تخلیه مثانه و عبور ادرار از مجرای خروجی می‌شود.

مجرای خروجی

مجرای ادرار یا پیشابراه لوله‌ای است که از انتهای مثانه تا جایی که ادرار از بدن خارج می‌شود، کشیده شده است. این مجرا در مردان، علاوه بر انقال ادرار مسئول انقال اسپرم است. طول متوسط ​​مجرای ادرار در مردان حدود 20 سانتی متر است.
اما مجرای ادراری زنان بسیار کوتاه تر از مردان است و فقط 4 سانتی متر طول دارد. ادرار از طریق یک سوراخ در مجرای ادرار، که در جلوی واژن قرار دارد، از بدن خارج می‌شود.