به کوچک شدن بیضه ها ، آتروفی بیضه (Testicular atrophy) می‌گویند.
دلایل زیادی باعث کوچک شدن بیضه‌ها می‌شوند از جمله می‌توان به بالا رفتن سن، بیماری‌های زمینه‌ای یا عفونت اشاره کرد.
کیسه بیضه در دمای پایین منقبض می‌شود و بیضه‌ها را به سمت بدن می‌کشد تا آنها را گرم نگه دارد.بنابراین آتروفی بیضه با منقبض شدن بیضه به دلیل سرما متفاوت است.
افرادی که بیضه‌هایشان کوچک شده است برای پی بردن به علت اصلی آن و درمان آن باید به پزشک مراجعه کنند. درادامه به علل، علائم و روش‌های درمان آتروفی بیضه می‌پردازیم.
بیضه
به غده تناسلی مردانه بیضه می‌گوییم. بیضه‌ها در کیسه بیضه و زیر آلت تناسلی قرار دارند.تولید اسپرم برعهده بیضه‌ها می‌باشد.
بیضه‌ها جزء سیستم باروری مردانه می باشند.
وظیفه اصلی کیسه بیضه ، تنظیم دمای اطراف بیضه ها می‌باشد. در پاسخ به هوای سرد جمع می‌شوند و در پاسخ به هوای گرم آزاد و رها می‌شوند.
آتروفی بیضه
در صورتی که بیضه‌ها به دلایلی تعدادی از سلول‌های جنسی و سلول‌های لیدیگ خود را از دست دهند ، کوچکتر می‌شوند.به این بیماری، آتروفی بیضه گفته می‌شود.
سلول‌های جنسی اسپرم تولید می‌کنند و سلول‌های لیدیگ تولید تستوسترون را بر عهده دارند. در صورت کوچک شدن بیضه‌ها، تعداد اسپرم‌های مرد، میزان تستوسترون یا هر دو مورد در اثر از بین رفتن این سلول‌ها کاهش می‌یابد.
علت کوچک شدن بیضه‌ها
می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. برخی از آنها عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی
- صدمه مستقیم
- بالا رفتن سن
- سرطان بیضه
- ارکیت (التهاب بیضه)
- بیماری
- عدم تعادل هورمونی
- پیچ‌خوردگی بیضه
- واریکوسل
- استفاده بیش از حد از الکل
در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
بالا رفتن سن
با گذشت زمان و افزایش سن بیضه‌ها کوچک و کوچکتر می‌شوند.این بیماری همانند بزرگ شدن پروستات در پیری کاملاً طبیعی می‌باشد. بطور طبیعی میزان تولید تستوسترون و اسپرم با افزایش سن کم و کمتر می‌شود.
واریکوسل
واریکوسل به حالتی گفته می‌شود که ورید ها یا رگ‌های خون‌رسان بیضه دچار مشکل می‌شوند.
به زبان ساده‌تر رگ‌هایی که وظیفه‌ی تخلیه خون از بیضه را دارند، دچار واریس شده و دریچه‌های داخل این رگ‌ها به درستی بسته نمی‌شوند و در نتیجه خون توسط این رگ از بیضه به سمت بالا تخلیه نمی‌شود.
واریس بیضه گاهی بدون هیچ علت مشخصی بروز می‌یابد و باعث کوچکتر دیده شدن بیضه‌ها ازاندازه اصلی آنها می‌شود.
ارکیت
به عفونت بافت‌های بیضه ارکیت گفته می‌شود. بیماری‌های عفونی مقاربتی (STD) مانند کلامیدیا یا سوزاک ـ همان ویروس عامل اوریون ـ یا حتی عفونت مجرای ادراری (UTI) یا استفاده از سوند می‌توانند باعث ارکیت شوندر صورت عدم درمن عفونت، بیضه‌ها کوچک شده و باعث بیماری‌های جدی‌تر وخطرناک‌تر می‌شوند.
پیچ‌خوردگی بیضه
پیچ‌خوردگی بیضه یکی ازمشکلات بیضه در اقایان است که بسیار هم دردناک است. بیضه داخل بدن می‌چرخد و طناب اسپرماتیک که جریان خون را در کیسه بیضه برقرار می‌کند، پیچ می‌خورد. در اثر پیچ خوردن طناب اسپرماتیک ، بیضه با درد شدیدی همراه می‌شود. پیچ خوردگی بیضه باید هر چه سریعتر درمان شود چرا که یک مشکل اورژانسی بوده و اگر به سرعت درمان نشود، باعث انقباض و آتروفی دائمی بیضه خواهد شد.
سرطان
یکی دیگر از دلایل آترفی بیضه‌ها سرطان بیضه می‌باشد. کوچک شدن بیضه در اثر سرطان بیضه بیشتر در مردان جوان دیده می‌شود. اگرچه زمانی که بیماران مبتلا به سرطان بیضه متوجه وجود توده در بیضه می‌گردند ، با بزرگ شدن بیضه‌ها روبه‌رو می‌شوند ، اما در برخی بیماران علامت ابتلا به سرطان است.
ابتلا به بیماری‌های مختلف
ابتلا به بیماری‌ها یا عفونت‌هایی مانند اوریون و HIV ، خطر آتروفی بیضه را افزایش می‌دهد. از آنجا که این بیماری‌ها علت کاهش سایز بیضه‌ها هستند با درمان این بیماری‌ها، می‌توان اندازه بیضه‌ها را به حالت عادی برگرداند.
علائم
کوچک شدن محسوس یک یا هر دو بیضه بارزترین علامت آتروفی بیضه است. البته نشانه ابتلا به این بیماری با توجه به سن و بیماری‌های زمینه‌ای متفاوت است. علائم کوچک شدن بیضه :
قبل از بلوغ
- آلت بزرگتر می‌شود.
- در صورت یا ناحیه شرمگاهی مو نمی‌روید.
بعد از بلوغ
- بیضه‌هان نرم‌تر می‌شوند.
- میل جنسی کاهش میابد.
- فرد با ناباروری روبه‌رو می‌شود.
- موهای صورت یا موهای ناحیه شرمگاهی کم می‌شود.
در اثر بیماری زمینه‌ای
- فرد دچار درد بیضه می‌شود.
- فرد با التهاب بیضه روبه‌رو می‌شود.
- دمای بدن افزایش میابد.
- شخص بیمار دچار حالت تهوع می‌شود.
درمان
درمان این بیماری بستگی به علتی دارد که باعث بروز آن گردیده. برای مثال اگرعلت کوچک شدن در اثرکهولت سن باشد. درمان جایگزینی هورمون یا درمان دارویی روش‌های متداولی هستند که برای درمان آتروفی بیضه ناشی از افزایش سن به کار می روند.
کاهش سایز در بیضه ها می‌تواند نشان‌دهنده بیماری خاصی در بدن باشد که با مراجعه به موقع به پزشک باید آن را درمان کرد.
سلام و خسته نباشید به دکتر میرصادقی عزیز
ببخشید آقای دکتر من یه سوال داشتم من ۱۶ سالمه و بیضه هام احساس میکنم جفتشم یکم شُله و افتاده و بیضه سمت چپم هم یکم شُل و وِله احساس میکنم ولی خب هیچ دردی خداروشکر ندارم میشه منو یه راهنمایی بکنید خیلی ممنونم میشم.
احتمال پرده ی الت وجود دارد و نیاز به معاینه دارید
ببخشید بنده از کوچک بودن بیضه رنج میبرم اگه میشه راهنماییم کنید
با سلام ابتدا باید علت کوچک بودن بیضه شما مشخص بشه تا درمان متناسب با آن صورت بگیره.
باسلام به آقای دکترمیرصادقی:۳۳سالمه ازدواج کردم و ازکوچکی بیضه رنج میبرم دوسال پیش تهران ناباروری رویان عمل نمونه برداری انجام دادم(میکروتسه)اما نتیجه ای نگرفتم،وقبل ازاین عمل هم واریکوسل انجام دادم بازنتیجه نگرفتم،دوتابیضهام کوچکن ومن فکرمیکنم امیدی ندارم نمیدونم این کوچکی بیضهام درمان داره یانه خواهشن راهنمایی کنید،ممنون.
اول باید معاینه و بررسی انجام بشه و هم چنین مدارک پزشکی شما بررسی بشه
سلام و احترام خدمت دکتر عزیز
بچه من ۵ ماهشه بیضه سمت چپ از ابتدا نزول نکرده بود ولی سمت راست با اندازه طبیعی داخل کیسه بیضه بودش الان که اومدیم پیش جراح اطفال برای انتقال بیضه چپ به داخل کیسه، جراح ما رو فرستاد سونوگرافی، که متاسفانه متوجه شدیم بیضه سمت راست دچار اتروفی شده… آیا امکان پیشگیری و درمان بیضه سمت راست وجود داره؟ ما دلیل بر این اتروفی پیدا نکردیم و نمی دونیم چرا این اتفاق افتاده…تشکر
بعضی از انواع تورشن های بیضه تورشن نوزادی داخل شکمی است که البته نادر است ممکنه علت رخ دادن این عارضه باشد.