سنگ مجرای ادرار

سنگ مجرای ادرار از مواد مختلفی تشکیل شده اند( که قبلا توضیح داده ایم و هر کدام روش پیشگیری متفاوتی دارند)، اما جالب اینجاست که هر یک در قسمت‌های مختلفی از بدن تشکیل می‌شوند. بدین معنی که تمامی این سنگ‌ها در کلیه تشکیل نمی‌شوند.

این سنگ‌ها ممکن است در کلیه، حالب، مثانه یا مجرای خروجی ادرار شکل بگیرند که بر همین اساس نیز نام گذاری می‌شوند ( سنگ کلیه، سنگ حالب، سنگ مثانه و … ). اکثر مردم تمام این سنگ‌ها را به نام سنگ کلیه می‌شناسند.

اما هر یک از این سنگ‌ها بسته به محل قرارگیری در بدن، روش درمان و جراحی متفاوتی نیاز دارند.

سنگ داخل کلیه و روش‌های درمان آن

یکی از انواع سنگ‌های دستگاه ادراری، سنگ کلیه است که اصطلاحاً در داخل خود کلیه تشکیل، بزرگ و ممکن است گیر بیوفتد. ( باید دقت داشت که اگر این سنگ از کلیه خارج شود و در حالب گیر کند، اصطلاحاً به آن سنگ حالب می‌گویند). این سنگ‌ها در ابعاد مختلف در کلیه‌ی فرد تشکیل می‌شوند و بر اساس ابعاد آن، پزشک تصمیم می‌گیرید که کدام روش درمان برای بیمار مناسب‌تر است:

• سنگ‌های کوچکتر از ۵ میلی متر معمولا با دارو قابل دفع شدن هستند.
• سنگ‌هایی بین ۵ میلی متر تا حداکثر ۱۵ میلی متر، به کمک سنگ شکن و دارو.
• سنگ‌های بزرگتر از ۱۵ میلی متر به روش جراحی.

غیر از اندازه‌ی سنگ، محل قرار گیری سنگ در کلیه، مدت زمان وجود سنگ، میزان درد بیمار، شرایط بدنی و سایر فاکتورها نیز در انتخاب روش درمان توسط پزشک ارولوژیست تاثیرگذار است.

انواع جراحی سنگ مجرای ادرار داخل کلیه

زمانی که متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی با توجه به شرایط بیمار و شرایط سنگ کلیه‌ی او تشخیص دهد که این سنگ کلیه به روش غیر جراحی قابل درمان نیست، تصمیم به خارج‌سازی سنگ به کمک جراحی می‌گیرد.
جراحی سنگ کلیه به سه روش متفاوت انجام می‌شود. باید توجه داشت روش مناسب برای بیمار را پزشک متخصص بر اساس شرایط بیمار و موقعیت سنگ و …. انتخاب می‌کند.

۱. سنگ کلیه به روش باز

این روش در موارد خاص و سنگ‌های بسیار بزرگ استفاده می شود. در این روش جراح برشی در پشت بیمار ایجاد کرده و کلیه را نیز برش می دهند. سنگ درون کلیه‌ی بیمار از داخل همین برش، خارج می گردد.

۲. به روش کم تهاجمی ( PCNL و لاپروسکوپی )

در این دو روش در بدن بیمار چند سوراخ کوچک ایجاد می نمایند و ابزار جراحی از داخل این سوراخ‌ها به داخل بدن هدایت می‌شود . با ایجاد سوراخ کوچکی در بدنه‌ی کلیه ابزار وارد کلیه می شود و قطعات سنگی که خرد می کنند از کلیه خارج می‌ شوند. همانطور که در تصویرها مشخص است، این جراحی‌ها به دو روش متفاوت PCNL و یا لاپروسکپی انجام می‌شود که در مقالات دیگر به توضیح و تفاوت هر یک پرداختیم.

۳. سنگ کلیه به روش بسته و بدون برش (جراحی RIRS )

در این روش ابزار جراحی که همانند ربات کرمی شکلی است( یوتروسکوپ فلکسیبل )، از داخل مجرای ادرار بیمار به سمت کلیه حرکت می‌کند و وارد کلیه‌ی فرد می‌شود. سپس بدون ایجاد برش یا سوراخ و تنها با عبور از مجرای ادرار و عبور از حالب به کلیه‌ی بیمار می رسد و به کمک لیزر موجود در سر دستگاه، سنگ را خورد می کنند و ابزار خارج می‌شود.

برای پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه به مقاله ی انواع سنگ کلیه، علت ایجاد و روش پیشگیری از هر کدام که در سایت قرار دارد مراجعه نمایید.

سنگ حالب و روش‌های درمان آن

حالب لوله‌ی بسیار نازکی هست که بین کلیه و مثانه قرار دارد. سنگ حالب به سنگی اطلاق می شود که در لوله‌ی متصل کننده‌ی کلیه به مثانه گیر کند و به مرور بزرگ گردد و راه مجرا را ببندد. این سنگ ها یا در کلیه تشکیل می شوند و در مسیر خروج از کلیه در مجرا گیر می کنند، یا در همان مجرا شکل گرفتند و گیر کرده‌اند.

انواع جراحی سنگ حالب

جراحی‌های سنگ حالب به دو صورت کاملا متفاوت انجام می‌شود که روش مناسب بر اساس شرایط سنگ مثل ابعاد آن، محل قرار گیری و با توجه به شرایط بیمار توسط متخصص ارولوژیست انتخاب می‌شود.

۱.جراحی TUL

در روش جراحی TUL که به آن جراحی سنگ شکن درون اندامی می گویند، وسیله‌ای بنام یورتروسکوپ از طریق مجرای ادرار وارد مثانه و سپس لوله حالب می گردد. سپس به کمک دوربین سر دستگاه، سنگ حالب رویت می شود و با استفاده از ابزار مخصوص، سنگ خرد و قطعات خرد شده‌ی سنگ از داخل مجرا را بیرون می آورند. در انتها مبنی بر نظر جراح ممکن است در داخل حالب لوله‌ای قرار گیرد.

۲. جراحی لاپراسکوپی سنگ حالب

سنگ مثانه و روش‌های درمان آن

انواع جراحی سنگ مثانه

جراحی سنگ مثانه نیز همانند سایر سنگ ها، روش‌های متفاوتی دارد. انتخاب روش جراحی توسط پزشک متخصص ارولوژی با توجه به ابعاد سنگ و موقعیت و شرایط بدنی بیمار مثل سن و جراحی‌های قبلی و …. صورت می‌گیرد.

۱. سنگ مثانه از طریق مجرا ( لیتولاپکسی )

۲. از طریق مثانه ( PCCL)

 

۳. به روش باز با برش ( وزیکو لیتوتومی )

سنگ مجرا و روش های درمان آن

این سنگ‌ها معمولا در داخل مثانه شکل گرفتند و در زمان خروج از مجرای خروجی درون آن گیر افتادند که باعث انسداد مجرای خروج ادرار می شوند. برای خارج نمودن این سنگ ها، اصولا آنها را به داخل مثانه می فرستند و از روش‌های جراحی سنگ مثانه برای درمان آنها استفاده می شود.