هیدرونفروز کلیه یا (HYDRONEPHROSIS) که به اتساع لگنچه نیز شناخته می‌شود، به تجمع آب در کلیه گفته می‌شود، در این بیماری لگنچه و کالیس‌های کلیه، گشاد و ادرار در آن‌ها جمع شده و کلیه بزرگ می‌شود. علت تجمع این آب در کلیه انسداد مجرای تحلیه ادرار از کلیه می‌باشد .

هیدرونفروز کلیه (اتساع لگنچه) چیست؟

همانطور که گفته شد هیدرونفروز یا ورم کلیه به حالتی گفته می‌شود که در آن مسیر خروج ادرار از کلیه مسدود شده و ادرار به خوبی و درستی از کلیه‌ها خارج نمی‌شود. در این حالت کلیه‌ی فرد نمی‌تواند به طور کامل یا به راحتی قبل، ادرار را از خود خارج کند و به مرور این ادرار در کلیه جمع شده و کلیه همانند بادکنکی بزرگ می‌شود. باید توجه داشت که ممکن است کالیس‌ها یا مجراهای داخل کلیه و یا لگنچه‌ی کلیه در اثر این بیماری تغییر شکل دهند.

هیدرویورترونفروز چیست و چه فرقی با هیدرو نفروز کلیه دارد؟

اگر در طی این بیماری، حالب یا همان لوله‌ی متصل کننده‌ی کلیه به مثانه نیز گشاد شود به آن هیدرویورترونفروز Hydroureteronephrosis حالب گویند.

سمت راست حالب گشاد شده و کلیه آب آورده است

علت‌های (اتساع لگنچه) هیدرونفروز کلیه

هر نوع بیماری که باعث گرفتگی و یا انسداد در مسیر خروج ادرار از کلیه شود، می‌تواند عامل این بیماری باشد. مشکلاتی چون سنگ کلیه٬ سنگ حالب٬ تنگی مجرای ادرار٬ تنگی حالب٬ عفونت‌های ادرار٬ بزرگی پروستات و یا انقباضات غیر طبیعی مثانه که باعث برگشت ادرار می‌شود و نیز می‌تواند باعث ایجاد هیدرونفروز کلیه گردد.

علايم هیدرونفروز کلیه

علايم در این بیماری بسیار تحت تاثیر مدت زمان درگیری بدن با این بیماری می‌باشد. به این معنی که هرچه مدت بیشتری از این بیماری بگذرد، علايم فرد شدیدتر و بیشتر می‌شود. اما به صورت کلی علائم هیدرونفروز اغلب شامل تکرر ادرار و افزایش حس دفع ادرار یا فشار در زمان ادرارکردن است و در موارد شدید علائم دیگر نیز در بیمار دیده می‌شود. علايمی چون درد شکم و پهلو٬ حالت تهوع٬ استفراغ٬ درد و سوزش هنگام دفع ادرار٬ تب٬ درد و ……

تشخیص هیدرونفروز کلیه

تشخیص این بیماری توسط متخصص ارولوژیست انجام می‌شود. برای تشخیص این بیماری، پزشک کلیه و مجاری ادراری شما نیاز به مدارک تکمیلی چون سونوگرافی و … خواهد داشت و برای انتخاب روش درمان علت بیماری٬ درجه‌ی انسداد و مدت زمان درگیری بسیار مهم است. پس از آن پزشک روش درمان را انتخاب خواهد کرد.

درمان هیدرونفروز

پس از مشخص شدن علت بیماری و علت گرفتگی٬ پزشک متخصص ارولوژیست٬ برای درمان این بیماری باید علت ایجاد کننده‌ی بیماری را برطرف کند. اگر سنگ کلیه عامل هیدرونفروز باشد باید سنگ را خارج کند و اگر تنگی حالب یا …. علت آن باشد باید این علت‌ها را درمان کرد.

درجات و انواع هیدرونفروز کلیه

هیدرونفروز کلیه درجات متفاوتی دارد و بسته به شدت گرفتگی و بزرگ شدن کلیه و … درجه‌بندی می‌شود. سه درجه ی خفیف، متوسط و شدید از انواع آن می‌باشد.

:از چب به راست
کلیه سالم
کلیه با هیدرونفروز خفیف
کلیه با هیدرونفروز متوسط
کلیه با هیدرونفروز شدید

هیدرونفروز در چه سنی اتفاق می افتد؟

برخی از انواع این بیماری مادرزادی بوده و نوزاد در زمان به دنیا آمدن به این بیماری دچار است. از طرفی علت‌های ایجاد کننده‌ی این بیماری بسیار متنوع بوده و به همین جهت از نمی‌توان سن خاصی برای این بیماری مشخص کرد. هیدرونفروز در تمام سنین و تمام افراد دیده شده و می‌تواند در هر سنی فرد را دچار نماید.

اگر هیدرونفروز درمان نشود

اگر درمان هیدرونفروز انجام نشود٬ در درازمدت ضخامت کلیه کاهش یافته٬ کلیه بزرگ و پر از چرک شده و دچار آتروفی کلیه می‌گردد. هیدرونفروز کلیه یک یا دو کلیه را گرفتار می‌کند و در صورت درمان نشدن و از بین نرفتن علت ایجاد کننده‌ی بیماری٬ این بیماری می‌تواند شدیدتر شده و عملکرد کلیه را تحت تاثیر قرار دهد و در برخی موارد، کلیه‌ی فرد کامل از بین می‌رود.

فیلم جراحی و خارج سازی کلیه توسط دکتر سید امین میرصادقی در بیماری که دچار هیدرونفروز کلیه در اثر سنگ کلیه شده و در اثر عدم پیگیری کلیه‌ی خود را از دست داده است.