سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری یکی از مشکلات رایج پزشکی هستند که می‌توانند با درد شدید و عوارض مختلفی همراه باشند. درمان این سنگ‌ها از دیرباز یکی از چالش‌های مهم در پزشکی بوده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و توسعه روش‌های نوین، امکان درمان موثرتر و کم‌تهاجمی‌تر این سنگ‌ها فراهم شده است. یکی از این روش‌ها، سنگ شکن درون اندامی TUL (Transurethral Lithotripsy) است که به عنوان یکی از کارآمدترین روش‌های درمان سنگ‌ هایی است که در حالب گیر کرده اند. در این مقاله به بررسی دقیق این روش، مزایا، معایب، موارد کاربرد و نکات مهم مربوط به آن می‌پردازیم.

سنگ شکن درون اندامی TUL چیست؟

سنگ شکن درون اندامی TUL یک روش کم‌تهاجمی برای درمان سنگ‌ حالب است. در این روش، از یک دستگاه به نام یورتروسکوپ استفاده می‌شود که از طریق مجرای ادرار وارد بدن می‌شود و به جراح اورولوژی اجازه می‌دهد تا به سنگ‌ها دسترسی پیدا کند. این دستگاه دارای یک دوربین کوچک است که تصاویری واضح از داخل بدن ارائه می‌دهد. با استفاده از این تصاویر، پزشک می‌تواند محل دقیق سنگ‌ها را شناسایی کرده و سپس با استفاده از امواج لیزر، سنگ‌ها را به قطعات کوچک‌تری تقسیم کرده و آن‌ها را از بدن خارج کند.

چه زمانی به TUL نیاز داریم؟

سنگ کلیه هنگام دفع ممکن است وارد حالب شده و باعث درد شدید، انسداد مجرای ادرار و در نتیجه عفونت و آسیب به کلیه شود. اگر درمان دارویی طی 2 هفته باعث دفع سنگ نشود و سنگ همچنان در حالب باقی بماند، نیاز به جراحی کم‌تهاجمی TUL (سنگ‌شکنی درون‌اندامی)می باشد.

به طور کلی می توان گفت که TUL برای سنگ‌هایی که قطر آن‌ها بین ۵ تا ۱۵ میلی‌متر است و در حالب یا نزدیکی مثانه قرار دارند، یکی از موثرترین روش‌های درمانی است.

نحوه انجام سنگ شکن درون اندامی TUL

قبل از شروع عمل، بیمار باید تحت بررسی‌های لازم قرار گیرد. این بررسی‌ها شامل آزمایش‌های خون، ادرار و تصویربرداری است تا پزشک از وضعیت دقیق سنگ‌ها و سلامت عمومی بیمار اطمینان حاصل کند.

بیمار تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی نخاعی قرار می‌گیرد تا هیچگونه دردی را حس نکند. جراح اورولوژی یورتروسکوپ را از طریق مجرای ادرار وارد بدن می‌کند. این دستگاه از طریق مثانه به حالب هدایت می‌ شود. پس از رسیدن یورتروسکوپ به محل سنگ، جراح با استفاده از امواج لیزر، سنگ‌ها را به قطعات کوچکتر تبدیل می‌کند. این قطعات به اندازه‌ای کوچک می‌شوند که بتوانند به راحتی از طریق ادرار دفع شوند یا با ابزارهای مخصوصی از بدن خارج شوند.

پس از اتمام عمل، بیمار به بخش مراقبت‌های بعد از عمل منتقل می‌شود و تا زمانی که اثرات بیهوشی از بین برود، تحت نظارت قرار می‌گیرد. بسته به شرایط بیمار، ممکن است بیمار مدت کوتاهی در بیمارستان بستری شود.

مزایای سنگ شکن درون اندامی TUL

سنگ شکن درون اندامی TUL دارای مزایای فراوانی است که عبارتند از:

1. کم‌تهاجمی بودن: این روش جزو جراحی های کم تهاجمی به حساب می آید که از طریق مجرای ادرار انجام می شود. بدین معنی که هیچگونه برشی روی بدن ایجاد نمی شود و نیازی به بخیه ندارد.
2. دقت بالا: با استفاده از دوربین یورتروسکوپ، جراح می‌تواند به صورت مستقیم محل دقیق سنگ‌ها را مشاهده کند و عمل را با دقت بیشتری انجام دهد.
3. بازیابی و ریکاوری سریع: بیماران معمولاً پس از این عمل به سرعت بهبود می‌یابند و می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.
4. نداشتن عوارض: با توجه به اینکه برشی روی بدن ایجاد نمی شود، خطر عفونت و عوارض دیگر پس از عمل کاهش می‌یابد.

اقدامات و مراقبت های پس از انجام سنگ شکن درون اندامی TUL

پس از انجام عمل سنگ شکن TUL، باید یکسری مراقبت های در راستای اطمینان از دفع کامل سنگ و خرده سنگ ها انجام شود. این اقدامات می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. نوشیدن مایعات به مقدار زیاد: پس از عمل TUL، نوشیدن مایعات به دفع راحت‌تر قطعات خرد شده سنگ کمک می‌کند.
2. پرهیز از انجام فعالیت‌های سنگین: بیماران باید از انجام فعالیت‌های سنگین به مدت چند روز پس از عمل خودداری کنند تا بدن فرصت بازیابی و ریکاوری داشته باشد.
3. چکاپ منظم: انجام چکاپ‌های منظم پس از عمل ضروری است تا از عدم بازگشت سنگ‌ها و سلامت کلیه‌ها اطمینان حاصل شود.

سخن پایانی

سنگ شکن درون اندامی TUL یک روش موثر و کم‌تهاجمی برای درمان سنگ‌های موجود در حالب است که با مزایای فراوان خود توانسته جایگاه ویژه‌ای در درمان سنگ های حالب پیدا کند. با این حال، انتخاب این روش باید با توجه به شرایط خاص هر بیمار و پس از مشورت با جراح اورولوژی انجام شود. رعایت مراقبت های پس از عمل و پیگیری‌های منظم به بهبود هرچه سریعتر نتایج درمان و پیشگیری از عوارض احتمالی کمک می کند.