کم‌فشاری ادرار به حالتی گفته می‌شود که حجم ادرار کاهش یافته باشد. این حالت یکی از مشخصات بالینی آسیب شدید کلیوی است. برای تشخیص کم‌فشاری ادرار در سنین مختلف میزان خروجی ادرار متفاوتی ملاک قرار داده می‌شود.

دستگاه ادراری

دستگاه ادراری انسان شامل مثانه، کلیه‌ها و حالب میشود که وظیفه دارند خون موجود در بدن را تصفیه کرده و آب و اوره و دیگر مواد دفعی آن را از بدن خارج کنند.در مواردی ممکن است که دفع این موارد به دلایل مختلفی به سختی یا به کندی این عمل انجام شود. در این حالت فشار خروجی ادرار از بدن کاهش پیدا می‌کند که به این عارضه کم‌فشاری ادرار می‌گویند.

کم‌فشاری ادرار

در صورتی که با کاهش حجم ادرار مواجعه شدید حتما به پزشک مراجعه کنید. این وضعیت امکان دارد ناشی از یک عفونت جدی یا ضربه باشد که نیاز به درمان پزشکی فوری دارد. همچنین در صورتی که فکر می‌کنید دچار بزرگی پروستات یا بیماری‌های دیگری هستید که ممکن است موجب انسداد مجراری ادرار شده ‌باشند باید به پزشک خود اطلاع دهید. انسداد مجرای ادرار می‌تواند به سرعت باعث ایجاد بی‌ادراری شود. بی‌ادراری مستلزم درمان فوری جهت پیشگیری از آسیب جدی به کلیه می‌باشد. در صورت کاهش حجم ادرار همراه با سرگیجه، نبض سریع یا احساس سبکی سر با متخصص اورولوژی خود تماس بگیرید.

دلایل کم‌فشاری ادرار

دلایل زیادی باعث کم‌فشاری ادرار می‌شود که از بیماری های موقتی تا جدی متغیر می‌باشند. این عوامل بطور کلی به چند دسته تقسیم می‌شود:

کم‌آبی بدن

کم‌‌آبی بدن شایع‌ترین دلیل کاهش حجم ادرار می‌باشد. عموماً کم‌‌آبی بدن هنگامی رخ می‌دهد که مبتلا به بیماری‌هایی همراه با اسهال، استفراغ یا شرایط دیگری هستید و مایعات از دست رفته بدن جبران نمی‌شوند. در این شرایط، کلیه‌ها تا حد ممکن مایعات را در خود نگه می‌دارند.

عفونت یا ضربه

عفونت یا ضربه دلایل کمتر متداول کم‌فشاری ادرار هستند. این شرایط می‌توانند بدن را وارد شوک بکنند و باعث کاهش جریان خون به اندام ها شود.

انسداد مجرای ادرار

انسداد مجرای ادرار هنگامی اتفاق می‌افتد که ادرار نتواند کلیه‌ها را ترک کند. این موضوع می‌تواند بر هر دو کلیه تاثیر بگذارد و معمولاً منجر به کاهش خروجی ادرار می‌گردد. بسته به سرعت رخ دادن انسداد، ممکن است علائم دیگری نیز رخ دهند از جمله:

• بدن درد
• استفراغ
• تورم
• تب

گلومرولونفریت

گلومرولونفریت حاد بیماری دیگری است که ممکن است باعث تحریک شروع کم‌فشاری در ادرار بشود. شخص مبتلا به نوع حاد این بیماری علائم خستگی، تب خفیف، ادِم، فشار خون بالا، سردرد، حالت تهوع و استفراغ و درد شکم را از خود نشان خواهد داد.

داروها

برخی داروها امکان دارد باعث کاهش میزان ادرار شوند. امکان دارد متخصص داروی شما را تغییر دهد یا دوز مصرفی را اصلاح کند. هیچگاه بدون مشورت با پزشک دوز مصرفی داروی خود را تغییر ندهید و مصرف دارو را قطع نکنید.

سایر دلایل

• نارسایی قلبی
• هیپوولمی که باعث کاهش قابل توجه گردش مایعات در بدن است.
• پیلونفریت حاد
• و…

عوارض کم‌فشاری ادراری

• عوارض قلبی عروقی به دلیل احتباس مایعات و سدیم
• مشکلات دستگاه گوارشی مانند بی اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ
• مشکلات هماتولوژی مانند کم‌خونی و اختلال عملکرد پلاکت
• عفونت، ممکن است پس از اورمی اختلال در عملکرد ایمنی بدن رخ دهد.
• عوارض عصبی از جمله گیجی، خواب‌‌آلودگی و تشنج

تشخیص کم‌فشاری ادراری

مراقبت پزشکی همواره برای شناسایی دلیل و ارائه‌ی مناسب‌ترین درمان ضروری می‌باشد. ممکن است پزشک از شما یک نمونه ادرار بگیرد تا رنگ، میزان پروتئین و اسید اوریک ادرار شما را تحلیل کند. همچنین نمونه برای مشاهده هرگونه علائم عفونت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. باید مطمئن شوید که تمام علائم خود و نیز داروها و مکمل‌های گیاهی مصرفی و سابقه مشکلات در کلیه یا مثانه‌ خود را با پزشک در میان بگذارید.

ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری را تجویز کند که انجام دهید. این آزمایش‌ها عبارتند از:

• آزمایش خون
• CT scan (سی تی اسکن)
• سونوگرافی شکم
• اسکن کلیه

درمان کم فشاری ادراری

درمان بستگی به علت ایجاد کننده کم‌فشاری ادرار دارد. ممکن است پزشک تزریق داخل وریدی را برای افزایش سریع آب بدن یا دیالیز را برای از بین بردن سموم تا زمانی که کلیه‌ها بتوانند مجدداً به درستی کار کنند تجویز بکند. همچنین امکان دارد بهتر باشد که از مخلوط نوشیدنی‌های مخصوص برای جایگزین کردن الکترولیت که در طول این زمان از بین رفته برای پیشگیری از کم‌فشاری ادرار استفاده کنید.

درمان کم فشاری شامل مراحل زیر می‌باشد:

• درمان دلایل برگشت‌پذیر
• بازیابی حجم داخل عروقی
• حفظ تعادل مایعات بدن و اصلاح اختلال در الکترولیت‌های مصرفی
• ثبت مقدار ورودی و خروجی و وزن روزانه، معاینه جسمی و سدیم سرم برای تعیین درمان انجام می‌شود.
• دیالیز، هدف کلی دیالیز از بین بردن سموم درون‌زا و برون‌زا و متعادل نگه داشتن میزان مایعات، الکترولیت و اسید می‌باشد.
• و …

جراحی

بیماران مبتلا به کم‌فشاری ادرار ناشی از انسداد مجرای ادرار معمولاً نیاز به جراحی‌های اورولوژی مانند نفروستومی دارند. نفروستومی از راه پوست یک روش ساده برای تخلیه موقت یک کلیه مسدود شده می‌باشد. تحت بی‌حسی موضعی، یک کاتتر حالب از طریق یک سوزن وارد لگنچه کلیه می‌شود و به کیسه تخلیه متصل می‌گردد.

پیشگیری

هرچند دلیل اصلی این مشکل کم‌آبی بدن است. شما می‌توانید با مصرف آب به مقدار کافی از کم‌‌آبی بدن جلوگیری کنید. در صورت تب، اسهال یا بیماری‌های دیگر باید میزان مایعات مصرفی افزایش پیدا کند. همچنین برای جایگزینی الکترولیتی که در این مدت از بین رفته و نیز جهت پیشگیری از کم‌فشاری ادرار می‌توان از مخلوط‌های نوشیدنی مخصوص و مختلفی استفاده کرد.

پس در داشتن تغذیه و مصرف آب زیاد برای پیشگیری از کم فشاری ادراری تاکیید داشته و همچنین در صورت علائمی مثل تب و اسهال به پزشک جهت پیگیری احتمالی برای کم فشاری ادراری مراجعه کنید.