زمانی که احساس نیاز به دفع ادرار بیش از حد معمول باشد به آن تکرر ادرار (Frequent urination) می‌گوییم. این بیماری با بی‌اختیاری ادرار متفاوت است. یکی از اصلی ترین علائم پلی اوری ( افزایش ادرار )، تکرر ادرار است. در ادامه به دلایل ایجاد کننده ، نشانه ها و درمان آن می‌پردازیم.

ادرار

ادرار شامل آب ، اوریک اسید ، اوره و سموم و مواد زائد است که از بدن پاک شده اند. به کمک ادرار بدن از این مایعات زائد پاک می‌شود. یکی از اعضایی که در این فرایند نقش کلیدی ایفا می‌کند ، کلیه می‌باشد. تا زمانی که به مثانه احساس پر بودن دست بدهد و احساس ادرار در آن به‌وجود بیاید ، ادرار در مثانه می ماند. در مرحله بعدی ، ادرار از بدن دفع میشود.

تکرر ادرار

برخی ازافراد تکرر ادرار را با بی اختیاری ادرار اشتباه می‌گیرند، بی اختیاری ادرار به عدم کنترل بر روی دفع ادرار گفته می شود. تکرر ادرار به معنی احساس نیاز متعدد به رفتن به دستشویی و ادرار کردن است. اگرچه تکرر ادرار می‌تواند به همراه بی اختیاری ادرار رخ دهد، اما همان مشکل نیست.

۶ تا ۷ بار ادرار کردن در ۲۴ ساعت طبیعی می‌باشد. در صورتی که فرد بیش از ۲ لیتر مایعات ننوشیده باشد و بیش از ۷ بار در ۲۴ ساعت دفع ادرار داشته باشد به تکرر ادرار مبتلا می‌باشد. در هر حال، افراد متفاوت هستند ، بعضی از افراد بیش از ۷ بار ادرار کردن آزارشان نمی‌دهد و فقط زمانی به پزشک مراجعه میکنند که تکرر خیلی زیادی داشته باشند.

دلایل

تکرر ادرار می‌تواند دلایل بسیار متفاوتی داشته باشد. برای مثال استرس و اضطراب می تواند یکی از دلایل تکرر ادرار باشد. استرس محرک انتقال هورمون های استرس به مناطقی خاص در بدن باشد، که مثانه یکی از آنها محسوب می شود، و زمینه ساز تغییرات فیزیولوژیکی شود.

از دیگر دلایل بالقوه تکرر ادرار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت دستگاه ادراری
• بزرگی پروستات در آقایان
• عفونت غده پروستات
• عفونت کلیه
• مثانه بیش فعال
• تومور یا توده در ناحیه لگن
• سیستیت بینابینی
• سرطان مثانه
• اختلال عملکرد مثانه
• بی اختیاری ادرار
• دیورتیکولیت
• دیابت
• و……

نشانه‌ها

بارزترین و شایع‌ترین نشانه تکرر ادرار ، احساس نیاز به استفاده زیاد از توالت و دفع ادرار به تعداد دفعات زیاد می‌باشد.
اما این نشانه تنها نشانه نیست. نشانه‌های تکررادرار در واقع بستگی به علت ایجاد کننده ان دارد که در زیر به برخی از آنها می‌پردازیم.

علائم عفونت مجرای ادرار

عفونت مجرای ادراردر زنان شایع‌تر از مردان است چرا که پیشابراه زنان از مردان کوتاه‌تر است. عفونت در هر نقطه از سیستم ادراری می‌تواند گسترش یابد، اما اغلب در مثانه و پیشابراه بروز پیدا می‌کند. علائم اولیه عفونت مجرای ادرار عبارت‌اند از:

• نیاز به دفع مکرر ادرار
• درد یا سوزش هنگام ادرار
• بوی تند ادرار
• درد در ناحیه شکم

علائم مثانه بیش‌فعال

مثانه بیش‌فعال اختلالی است که با عملکرد ذخیره‌سازی مثانه ارتباط دارد و باعث می‌شود فرد دچار تکرر ادرار شده و به‌صورت ناگهانی به دفع ادرار نیا‌ز پیدا ­کند.تکرر ادرار یکی از علائم مثانه بیش‌فعال است. علائم دیگر عبارت‌اند از:

• عدم توانایی در نگه‌داشتن ادرار
• نشت ادرار
• بیدار شدن مکرر در طول شب برای دفع ادرار (شب ادراری)

درمان

برای درمان به علت زمینه ای وابسته است. درمان تکررادرار می‌تواند درمان دارویی ، فیزیکی و …. باشد.
برای مثال اگرتکرر ادرار به سبب دیابت شیرین باشد، درمان نیازمند کنترل کردن قند خون بالا است.
در صورتی که عفونت باکتریایی کلیه باعث تکرر ادرار شود، درمان با مصرف دارو ممکن می‌باشد.
اگر علت تکرر مثانه بیش فعال باشد با استفاده داروهایی که از انقباض غیر ارادی عضلات دترسور موجود در دیواره مثانه پیشگیری می کند ، این بیماری درمان می‌شود.همچنین ممکن است تمرین روش های رفتاری کمک کننده باشند.

تمرین دادن مثانه و ورزش ها

دیگر درمان های این بیماری به جای درمان علت زمینه‌ای شامل موارد زیر می‌باشد:

ورزش ها کگل: کگل به ورزش های منظم روزانه که باعث تقویت عضلات کف لگن و مجرای ادراری می‌شود از مثانه پشتیبانی می‌کند گفته می‌شود. برای گرفتن بهترین نتایج، روزانه حداقل ۳ نوبت و در هر نوبت ۱۰ الی ۲۰ بار این تمرینات را انجام دهید و حداقل ۴ تا ۸ هفته ادامه دهید.

بیوفیدبک: بیوفیدبک به همراه کگل آن را استفاده می‌شود، این مورد باعث می شود بیماران بیشتر از چیزی که در بدنش اتفاق می افتد آگاه باشد. این افزایش آگاهی می تواند به بهبود کنترل بیمار روی عضلات لگنش کمک کند.

تمرین دادن مثانه: به کمک این تمرین‌ها مثانه می‌تواند مدت طولانی تری ادرار را در خود نگه دارد. تمرین دادن معمولا ۲ تا ۳ ماه زمان می برد.

پایش مایعات مصرفی: به کمک این مورد ، می‌توان دریافت که نوشیدن مقدار زیادی مایعات در زمانی خاص اصلی ترین علت تکرار در ادرار بوده یا خیر.

شاید به نظر برخی از افراد تکرر ادرار مشکل جدی نباشد اما از آنجا که این بیماری خود می‌تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای و مشکل‌زا ، بهتر است تحت درمان و مراقبت پزشک قرار گیرد.