سوزش ادرار به این معنی است که هنگام ادرار کردن احساس درد یا سوزش می کنید. مردان و زنان در هر سنی ممکن است دچار سوزش ادرار شوند، اما این عارضه در زنان شایع‌تر است. عفونت های دستگاه ادراری معمولاً با سوزش ادرار همراه است. درمان ادرار دردناک به علت آن بستگی دارد و این درمان ها از آنتی بیوتیک ها تا درمان مشکلات پزشکی زمینه ای را شامل می شود.

سوزش ادرار یا ادرار دردناک چیست؟

درد یا ناراحتی در هنگام ادرار کردن را در اصطلاح سوزش ادرار می گویند. مردان و زنان در هر سنی ممکن است ادرار دردناک را تجربه کنند. در زنان این عارضه شایع تر است. عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) معمولاً با سوزش ادرار همراه است که این عفونت در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد.

سایر افرادی که در معرض خطر ابتلا به سوزش ادرار هستند، عبارتند از:

• زنان حامله.
• مردان و زنان مبتلا به دیابت .
• مردان و زنان مبتلا به هر نوع بیماری مثانه.

علائم سوزش ادرار

علائم ادرار دردناک می تواند بین مردان و زنان متفاوت باشد، اما هم مردان و هم زنان این علائم را به صورت سوزش یا خارش توصیف می کنند. پس می توان نتیجه گرفت که سوزش از شایع ترین علام این عارضه می باشد.

درد می تواند در شروع ادرار یا بعد از ادرار ایجاد شود که این درد در اغلب موارد نشان دهنده عفونت دستگاه ادراری است. درد بعد از دفع ادرار می تواند نشانه ای از مشکل در مثانه یا پروستات باشد. در مردان، ممکن است درد قبل و بعد از ادرار نیز در آلت تناسلی باقی بماند.

علائم در زنان می تواند داخلی یا خارجی باشد. درد خارج از ناحیه واژن ممکن است ناشی از التهاب یا تحریک این ناحیه حساس باشد. درد داخلی نیز می تواند نشانه عفونت دستگاه ادراری باشد.

نحوه تشخیص

اگر هنگام ادرار کردن احساس درد یا سوزش کردید به پزشک مراجعه کنید. سوزش ادرار می تواند نشانه ای از یک مشکل پزشکی باشد که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. برای تشخیص درد، ابتدا پزشک سابقه پزشکی کامل شما را بررسی می کند، از جمله از شما سؤالاتی در مورد شرح حال و سابقه پزشکی شما، مانند دیابت یا اختلالات سیستم ایمنی بدن می پرسد. او همچنین ممکن است در مورد سابقه جنسی شما بپرسد تا مشخص کند آیا عفونت مقاربتی می تواند علت درد باشد یا خیر. پزشک ممکن است آزمایش‌هایی برای غربالگری عفونت‌های مقاربتی نیز تجویز نماید، به خصوص اگر مردان از آلت تناسلی خود ترشح داشته باشند یا زنان از واژن خود ترشح داشته باشند.

همچنین پزشک با بررسی نتایج آزمایش ادرار، به تحلیل گلبول های سفید، گلبول های قرمز و … می پردازد. وجود گلبول های سفید نشان دهنده این است که مجرای ادراری بیمار دچار التهاب شده است. آزمایش کشت ادرار نشان می دهد که آیا عفونت مجاری ادراری دارید و اگر چنین است، باکتری های عامل آن را نشان می دهد. پزشک با بررسی نتایج این آزمایشات، بهترین روش درمانی از جمله تجویز آنتی‌بیوتیک برای درمان باکتری را انتخاب می کند.

اگر هیچ نشانه ای از عفونت در نمونه ادرار یافت نشود، پزشک ممکن است آزمایش های بیشتری را برای بررسی مثانه یا پروستات (در مردان) پیشنهاد کنند. در زنان نیز ممکن است به وسیله سواب از دیواره واژن، نمونه برداشت شود و علائم عفونت بررسی گردد.

علت ابتلا به سوزش ادرار

علل زیادی برای ایجاد سوزش ادرار وجود دارد که این عوامل را به تفکیک زنان و مردان برای شما شرح می دهیم:

-علت ادرار دردناک در زنان

عوامل زیر می توانند باعث ایجاد سوزش ادرار در زنان شوند:

• عفونت مثانه (سیستیت).
• عفونت واژن.
• عفونت دستگاه ادراری.
• آندومتریت (التهاب رحم) و سایر علل خارج از دستگاه ادراری، از جمله دیورتیکولوز و دیورتیکولیت.
• التهاب مثانه یا مجرای ادرار که التهاب معمولاً در اثر عفونت ایجاد می شود.

این التهاب همچنین ممکن است در اثر عفونت های مقاربتی جنسی، دوش حمام، صابون، دستمال توالت معطر، اسفنج های ضد بارداری یا اسپرم کش ها ایجاد شود.

-علت ادرار دردناک در مردان

عوامل زیر می توانند باعث ایجاد ادرار دردناک در مردان شوند:

• عفونت دستگاه ادراری و سایر عفونت های خارج از دستگاه ادراری، از جمله دیورتیکولوز و دیورتیکولیت.
• بیماری پروستات.
• سرطان.

ادرار دردناک برای مردان و زنان ممکن است نتیجه عفونت های مقاربتی (STIs) یا عوارض جانبی داروها باشد. داروهای شیمی درمانی سرطان یا پرتودرمانی در ناحیه لگن ممکن است مثانه را ملتهب کرده و باعث ادرار دردناک شود.

درمان سوزش ادرار یا ادرار دردناک

درمان این عارضه بستگی به علت آن دارد. اولین قدم در درمان این عارضه این است که پزشک تعیین کند آیا ادرار دردناک ناشی از عفونت، التهاب، عوامل غذایی است یا مشکلی در مثانه یا پروستات وجود دارد. به طور کلی روش های درمانی عبارتند از:

• عفونت های دستگاه ادراری بیشتر با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند. اگر درد شدید باشد، ممکن است پزشک داروی فنازوپیریدین را برای بیمار تجویز نماید.
• التهاب ناشی از تحریک پوست معمولاً با اجتناب از عامل تحریک کننده درمان می شود.
• ادرار دردناک ناشی از یک بیماری زمینه ای مثانه یا پروستات با درمان بیماری زمینه ای درمان می شود.

پیشگیری از سوزش ادرار

با رعایت یکسری دستورالعمل ها می توان از ادرار دردناک پیشگیری کرد. این دستورالعمل ها عبارت است از:

• آب بیشتری بنوشید؛ روزی دو تا سه لیتر آب بنوشید.
• اگر از پد بی اختیاری ادرار استفاده می کنید، به محض اینکه کثیف شد آن را عوض کنید.
• زنان بعد از ادرار، ادرار را از داخل لب های واژن خود پاک کنید.

سخن پایانی

سوزش ادرار یک علامت است. این عارضه باعث احساس سوزش، درد و ناراحتی در هنگام ادرار یا بعد از آن می شود. چنانچه علائم سوزش ادرار را مشاهده کردید، به پزشک اورولوژی مراجعه نمایید تا پزشک ضمن معاینه و بررسی علت ادرار دردناک، بهترین شیوه درمانی را برای شما تجویز نماید. مهم است که علت این عارضه مشخص شود که آیا علائم مربوط به عفونت دستگاه ادراری است یا علت دیگری دارد.