درد کلیه ناراحتی نزدیک کلیه است. کلیه ها، دو اندام لوبیایی شکل هستند که درست زیر قفسه سینه، در هر طرف ستون فقرات قرار دارند. درد کلیه همیشه به این معنی نیست که به طور خاص مشکلی در کلیه شما وجود دارد، اما معمولاً می تواند نشان دهنده مشکلی در سیستم ادراری فرد باشد.

درد کلیه در پهلو، پشت، شکم یا کشاله ران احساس می شود. این درد، اغلب با کمردرد اشتباه گرفته می شود. درد کلیه می تواند ناشی از سنگ کلیه، عفونت کلیه، آسیب یا سرطان کلیه باشد. درمان درد کلیه به علت آن بستگی دارد.

تفاوت درد کلیه با کمر درد

مردم اغلب درد کلیه را با کمردرد اشتباه می گیرند. اما باید توجه داشت که تفاوت های کلیدی بین درد کلیه و احساس آن در مقایسه با کمردرد وجود دارد.

کمردرد معمولا وسط کمر، روی ستون فقرات و بیشتر در قسمت پایین کمر را درگیر می کند. البته مشکلات مربوط به ستون فقرات نیز می تواند باعث شود که کمردرد گاهی اوقات به پاها نیز سرایت کند.

اما در مورد درد کلیه، این درد معمولاً در در زیر دنده‌ها، سمت راست یا چپ ستون فقرات ظاهر می‌شود. درد کلیه ممکن است به نواحی دیگر مانند شکم یا کشاله ران نیز سرایت کند. گاهی اوقات، درد لگن با درد کلیه اشتباه گرفته می‌شود، اما درد لگن در قسمت پایین‌تر کمر نسبت به درد کلیه است.

علت ایجاد درد کلیه

کلیه ها به مثانه و حالب ها (لوله هایی که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند) متصل هستند. مشکلات در هر یک از این نواحی می تواند منجر به درد و ناراحتی شود. علل احتمالی درد کلیه عبارتند از:

• سنگ کلیه؛ سنگ کلیه از تجمع مواد معدنی یا ترکیبات داخل بدن تشکیل می شود. سنگ ها ممکن است به کوچکی یک دانه شن یا بزرگتر از یک مروارید باشند. سنگ های کوچک ممکن است به خودی خود از بدن دفع شوند. با این حال، سنگ های بزرگتر ممکن است در دستگاه ادراری گیر کرده و از دفع ادرار جلوگیری کنند و سبب درد کلیه شوند.
• احتباس ادرار؛ در این شرایط، شما نمی توانید مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنید. این می تواند به طور ناگهانی یا تدریجی در طول زمان اتفاق بیفتد.
• رفلاکس وزیکوورترال (VUR)؛ این رفلاکس ادرار باعث می شود که ادرار از مثانه به سمت حالب ها یا کلیه ها جریان یابد. VUR ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما در نوزادان و کودکان خردسال شایع‌تر است.
• انسداد محل اتصال حالب لگنی؛ در این شرایط، انسدادی در جایی که حالب به کلیه متصل می شود، ایجاد می شود. این وضعیت می تواند باعث درد پهلو شود که ممکن است این درد به شکم یا کشاله ران نیز انتقال یابد.
• تنگی حالب؛ تنگی حالب به باریک شدن حالب گفته می شود. حالب ها لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند. تنگی حالب می تواند در یک یا هر دو طرف رخ دهد.
• عفونت کلیه (پیلونفریت)؛ این وضعیت زمانی ایجاد می شود که باکتری کلیه های را آلوده می کند. از علائم آن می توان به تب و لرز ، درد پشت یا پهلو و حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد.
• بیماری کلیه پلی کیستیک؛ افراد مبتلا به این بیماری ارثی، دارای کیسه های پر از کیست در داخل کلیه خود هستند. با گسترش کیست ها، کلیه ها بزرگ می شوند که می تواند باعث درد شوند. این وضعیت منجر به اختلال در کارکرد کلیه می شود.
• جراحت یا تروما؛ ضربه ناشی از ورزش های تماسی، تصادفات و یا سایر ضربه های شدید ممکن است باعث آسیب فیزیکی به کلیه ها شود. این وضعیت می تواند منجر به خون در ادرار یا اطراف کلیه ها و همچنین نشت ادرار از کلیه ها شود.
• سرطان کلیه؛ شایع ترین نوع سرطان کلیه، کارسینوم سلول کلیه اسن که معمولاً افراد 60 یا 70 ساله را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم این سرطان ممکن است شامل خون در ادرار، درد پهلو یا ظاهر شدن یک توده در پهلو باشد.

علائم درد کلیه

افراد مبتلا به درد کلیه ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنند. برخی از شایع ترین علائم درد کلیه عبارتند از:

• یک درد مداوم و مبهم در پشت.
• درد در پهلوها، زیر قفسه سینه یا در شکم.
• درد شدید یا تیز که به صورت موجی می آید.
• دردی که به ناحیه کشاله ران سرایت می کند.
• درد کلیه اغلب با حالت تهوع یا استفراغ همراه است، به خصوص اگر درد به دلیل سنگ کلیه باشد.
• ادرار با رنگ های عجیب.
• احساس درد در هنگام ادرار کردن.
• وجود خون در ادرار یا هماچوری.
• تکرر ادرار یا نیاز فوری به ادرار کردن به صورت غیر عادی.
• احساس سرگیجه و بی حالی.

درمان درد کلیه

درمان درد کلیه بستگی به علت ایجاد آن دارد. به عنوان مثال، اگر درد به دلیل عفونت کلیه باشد، پزشک ارولوژی آنتی بیوتیک تجویز می کند. اگر درد به دلیل سنگ کلیه باشد، ممکن است برای از بین بردن آنها نیاز به درمان داشته باشید.

چه آزمایشاتی می تواند به تعیین علت درد کلیه کمک کند؟

پزشک ارولوژی از برخی روش های تشخیصی برای تشخیص علت درد کلیه استفاده می کنند، این روش های تشخیصی عبارتند از:

• آزمایش ادرار: این آزمایش وجود خون، گلبول های سفید (که نشان دهنده عفونت است)، پروتئین ها و مولکول های خاصی که با اختلالات کلیوی مختلف مرتبط هستند را بررسی می کند.
• تست های تصویربرداری: سونوگرافی یا سی تی اسکن می تواند تصاویری از ساختار فیزیکی کلیه ها و مجاری ادراری ارائه دهد. این تست ها همچنین چگونگی جریان ادرار و وجود سنگ را تشخیص می دهند.

در صورت داشتن درد کلیه چه کاری انجام دهیم؟

اگر درد کلیه ای دارید که از بین نمی رود، اولین کاری که باید انجام دهید این است که به پزشک مراجعه نمایید و در صورتی که علائمی مانند درد کنترل نشده، تهوع یا استفراغ شدید، تب یا لرز و یا ناتوانی در ادرار کردن دارد باید فوراً به اورژانس مراجعه نمایید.

در این میان، در اینجا مواردی وجود دارد که می توانید برای کاهش ناراحتی انجام دهید:

• آب زیاد بنوشید؛ نوشیدن آب زیاد به دفع باکتری ها از مجاری ادراری کمک می کند. از نوشیدنی های کافئین دار و الکل خودداری کنید. به طور کلی آب بهترین است. نوشیدنی‌هایی که قند زیادی دارند می‌توانند منجر به دیابت شوند و نوشیدنی‌هایی که نمک یا کافئین زیادی دارند می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند، که هر دو می‌توانند به مرور زمان منجر به آسیب کلیه شوند.
• از کمپرس آب گرم استفاده نمایید؛ برای کمک به کاهش درد کلیه، یک پد گرم روی کمر، شکم یا پهلو قرار دهید.
• مسکن مصرف نمایید؛ برای کاهش تب یا ناراحتی، مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنید.

سخن پایانی

درد کلیه ممکن است خفیف یا شدید باشد. این درد گاهی اوقات خطری ندارد، اما در بیشتر موارد به این معنی است که شما در یکی از اجزای دستگاه ادراری خود مشکل دارید. اگر این درد همراه با تب، استفراغ، درد هنگام ادرار یا سایر علائم نگران کننده باشد و یا همچنین دچار کمردرد شدید، باید فوراً به پزشک مراجعه نمایید. پزشکان علت درد کلیه را مشخص و بر اساس آن بهترین شیوه درمانی را تحویز می نمایند.