زگیل تناسلی چیست | علل، علائم، پیشگیری و درمان
آنچه در این مقاله مطالعه می کنید:
زگیل تناسلی چیست؟
اگر برایتان سوال پیش آمده که زگیل تناسلی چیست، این مطلب برای شماست. یکی از شایعترین و همهگیرترین بیمارهای مقاربتی زگیل مقاربتی یا زگیل تناسلی است. این بیماری که با نام انگلیسی (genital warts) شناخته میشود، در دسته بیماریهای آمیزشی یا STD قرار میگیرد. انتقال این بیماری از فرد مریض به فرد سالم از طریق تماس پوستی ناحیه تناسلی یا برقراری رابطه جنسی صورت میگیرد.
اگرچه این بیماری بسیار جدی است و احتمال ابتلا به آن بالاست، برخی افراد همچنان این بیماری را جدی نمیگیرند. آمارها حاکی از آن است که تعداد مبتلایان این بیماری روز به روز در حال افزایش است و طبعاً همگی به دنبال درمان قطعی این بیماری هستند.
ما در این مطلب قصد داریم به شرح کامل این بیماری، علائم آن در زنان و مردان، راههای درمان، علل ابتلا و روشهای درمان بپردازیم. همراه ما باشید تا به پاسخ سوالات خود در این باره برسید.
عامل بیماری زگیل تناسلی چیست؟
عامل زگیل تناسلی، ویروس HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی است.
این ویروس انواع مختلفی داراد ( بیشتر از 100 نوع ) که تنها چند نوع آن خطرناک بوده و عامل سرطان دهانه ی رحم خواهند شد.ویروس با تماس مستقیم پوست و ارتباط جنسی منتقل میشود. فرد بیمار تا آخر عمر ناقل بوده و متواند ناقل با علامت ( دارای زگیل پوستی ) بوده یا ناقل بی علامت ( بدون زگیل پوستی ) باشد و امکان دارد افراد سالم بیشماری را به این عارضه مبتلا کند. باید توجه داشت زگیل به زائده ی پوستی گفته می شود که در برخی افرادی که دچار ویروس شده اند بروز میکند . به این معنی که برخی افراد ناقل ویروس متوانند بدون زگیل یا زائده ی پوستی باشند.
اگرچه سن قانونی برقرای رابطه جنسی 18 سال است اما سن شیوع این بیماری به 12 سال یا حتی کودکان زیر 2 سال کاهش یافته است. این موضوع به طور کلی دو دلیل دارد: تغییر عادات جنسی و سبک زندگی ناسالم در افراد که سن برقراری رابطه جنسی را کاهش داده است. البته تجاوز و تماس فرد آلوده با کودک یا فرد زیر 2 سال، از علل دیگر وجود این بیماری در سنین پایین است.
بیشترین میزان شیوع این بیماری را سنین 18 تا 35 سال مطرح میکنند که فرد از نظر جنسی فعالتر است. پیشگیری از این بیماری با تزریق واکسن گارداسیل به راحتی امکانپذیر است. این واکسن از ابتلا بهانواه ویروس HPV که عامل سرطان دهانه ی رحم هستند جلوگیری میکند.
راه ورود زگیل تناسلی چیست؟ زگیل تناسلی به طور کلی چند بخش از بدن را درگیر میکند: ناحیه تناسلی واژینال، مقعد، دهان، زبان، گلو و لبها. ارتباط جنسی و ارتباط جنسی دهانی منجر به بروز علائم در بخشهای مختلف بدن فرد میشوند.
علائم زگیل تناسلی به راحتی قابل دیدن هستند؛ در اغلب موارد تشخیص ابتدایی این بیماری توسط خود شخص انجام میشود. اگر زائده های پوستی در بخش داخلی اندام تناسلی (درون واژن یا دهانه رحم یا در مقعد ) ایجاد شوند، تشخیص آن طولانیتر و سختتر میشود. برای تشخیص پزشکی معمولا تست پاپ اسمیر یا معاینه انجام میشود.
علائم زگیل تناسلی در افراد مختلف:
زگیل تناسلی در خانمها و آقایان به دلیل تفاوت در اندام تناسلی، تفاوتهای اندکی دارد؛ اما شباهتهای بسیاری هم بین این علائم دیده میشود. چند مورد از علائم عبارتند از:
- برآمدگیهای برجسته، گوشتی و سفت گل کلم شکل در اطراف ناحیه تناسلی و مقعد
- انواع برآمدگیها؛ تک زگیل، ریز و پراکنده یا برآمدگیهای سفت و توپر به شکل خوشهای و متراکم
- برآمدگیها با مشخصات بالا و به رنگ پوست (گاهی تیرهتر یا روشنتر)
- ظاهر شدن زائدهها در اطراف دهان، گلو و زبان (در اثر ارتباط جنسی دهانی)
- رطوبت و ترشح غیرعادی در اطراف زگیلهای تناسلی
- احساس سوزش و خارش در محل زگیلها
- انسداد، خونریزی و درد در مجاری ادراری
تشخیص زگیل تناسلی در زنان:
برای تشخیص بیماری در خانمها، پزشک ابتدا یک معاینه ساده انجام میدهد. وجود برآمدگیهای پوستی غیرعادی با ویژگیهایی که پیشتر درباره آنها صحبت کردیم، نشاندهنده بیماری زگیل تناسلی است. گاهی این برآمدگیها در اندام تناسلی و داخل مقعد قرار دارد که تنها با دستگاه پزشکی قابل معاینه است. در این حالت، زگیل در داخل رژیم یا دهانه رحم رشد میکند.
روشهای تشخیص زگیل تناسلی :
در حالتی که علائم ابتلای فرد به ویروس HPV و یا سایر عفونتهای ناشی از این ویروس دیده شود، پزشک روشهای دیگری را برای معاینه بدن فرد به کار میگیرد؛ این روشها عبارتند از:
تست پاپ اسمیر برای زگیل تناسلی :
پزشکان برای اطمینان از ابتلای فرد به ویروس عامل زگیل تناسلی تست پاپ اسمیر را توصیه میکنند. این آزمایش برای افراد بالای 35 سال و هر یک سال یکبار توصیه میشود. این روش تشخیصی فقط برای خانمها است. پزشک معالج با نمونهبرداری از سلولهای دهانه رحم و واژن، اطلاعات مورد نیاز درباره سلامت بدن شخص و ابتلا به انواع بیماریها را به دست میآورد.
در طی این معاینه، پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما دهانه رحم را به وسیله دستگاهی به نام اسپوکولوم باز میکند؛ سپس به کمک یک برس استریل از بخش داخلی واژن و دیواره رحم نمونهبرداری لازم انجام میشود.
آزمایش خون زگیل تناسلی :
یکی از دقیقترین روشها برای اطمینان از ابتلای فرد به انواع بیماریها آزمایش خون است. آزمایش خون یا تست مولکولی برای تشخیص زگیل تناسلی در خانمها و آقایان کاربرد دارد. برخلاف تست پاپ اسمیر که تنها مختص خانمها است، آزمایش خون را هر شخصی میتواند انجام دهد. حساسیت و دقت این آزمایش بسیار بالا است و نتیجه قطعی را درباره اینکه فرد به ویروس مبتلا هست یا خیر را به راحتی نشان میدهد.
یکی از روشهای انجام آزمایش خون، روش ژنوتایپینگ است؛ در این روش ژنهای موجود در DNA ویروس HPV را استخراج میکنند. این ژنها توالی یابی میشوند. با آزمایش و بررسی توالیها، مشخص میشود فرد به زگیل تناسلی آلوده هست یا خیر. REAL TIME PCR روش دیگری برای تشخیص وجود ویروس HPV در فرد متقاضی است.
این آزمایش هم در سطح مولکولی انجام میشود؛ ژن خاص استخراج و سپس بارها در آزمایشگاه تکثیر میشود. متخصصان نتایج حاصل آنالیز را روی دستگاه آنالیز میکنند. ویروسها بلافاصله پس از ورود به بدن شخص علائم را نشان نمیدهند. ویروس HPV هم به همین شکل است. فرد ممکن است تا مدتها به این بیماری آلوده باشد اما متوجه وجود بیماری در بدنش نشود.
مدت زمان بروز علائم بیماری در هر شخص متفاوت است و به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد؛ بنابراین نمیتوان به طور قطعی گفت چه مدت تا بروز علائم طول میکشد. اما، معمولا از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز علائم حدودا سه ماه طول میکشد.
معمولا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفتری دارند یا به سایر بیماریهای مقاربتی مبتلا هستند علائم بیماری را در زمان بسیار کوتاهتری نشان میدهند. در برخی موارد، فرد بلافاصله بعد از رابطه جنسی علائم را از خود نشان داده است اما فرد ناقل ویروس HPV تا سالها هیچگونه علامتی از زگیل را نشان نمیداد.
روش درمان زگیل تناسلی چیست؟
زگیلهای تناسلی قابل درمان هستند و و تنها یک روش درمان برای آن وجود دارد که همان کرایوتراپی است.( باید توجه داشت که ویروس اچ پی وی یا همان ویروس ایجاد کننده ی زگیل غیر قابل درمان است و تنها زائده های پوستی یا همان زگیل را می توان درمان کرد ) .
در صورتی که علائم ابتلا به زگیل تناسلی را مشاهده کردید آرامش خود را حفظ کنید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. بهتر است برای درمان نزد متخصص زنان و زایمان و متخصص اورولوژی بروید. پس از ابتلا به بیماری یا مشاهده علائم از انجام روشهای طب سنتی و خانگی بپرهیزید چراکه این روشها تنها روند درمان شما را طولانیتر و سختتر میکنند.
روشهای درمان پزشکی کاملا علمی و ثابت شده هستند و بسیاری از بیمارانی که طب سنتی را امتحان کردند شاهد بهبودی و درمان قطعی نبودند. از ابتلا به این بیماری و معاینه توسط پزشک احساس خجالت نکنید و سریعا درمان را آغاز کنید تا از شر این بیماری مراقبتی خلاص شوید.
درمان انواع زگیل تناسلی چیست
شیوه درمان زگیل تناسلی در خانمها و آقایان تقریبا یکسان است. زگیل های تناسلی باید سریعا درمان شوند چراکه سریعا در سطح پوست پخش می شوند و باعث ابتلا به انواع انواع سرطانهای خوش خیم و بدخیم می گردند. به همین دلیل درمان سریع و زودهنگام این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد.
تا زمانی که فرد مبتلا به زگیلهای تناسلی است، نباید با شریک جنسی خود ارتباط جنسی برقرار کند چراکه امکان سرایت بیماری به شخص مقابل وجود دارد. به طور کلی برای همه انواع زگیل های تناسلی یک روش درمان در نظر می گیرند و الباقی روش ها در موارد شدید انجام می شوند.
- کرایو تراپی ( فریز کردن زگیل )
- جراحی برداشتن زگیل ( در موارد شدید )
باید توجه داشت روش های زیر روش غیر علمی و قدیمی است
- لیزردرمانی ( زیرا لیزر باعث ترکیدن زگیل شده و سرایت زگیل به پوست مجاور میگردد )
- سوزاندن با الکتروکوتر ( این روش نیز باعث ترکیدن زگیل و پخش شدن مایع آن و درگیری ناحیه مجاور می گردد )
بیشتر بدانید : درمان زود انزالی چیست؟ چند روش درمانی موثر برای انزال زودرس
درباره پاپ اسمیر خانمها بیشتر بدانید
در فرآیند تست پاپ اسمیر، سلولهای بخش سرویکس را به آرامی میتراشند و سلولها را از نظر رشد غیرطبیعی بررسی میکنند. این کار توسط پزشک متخصص و در مطب انجام میشود. تست پاپ اسمیر ممکن است کمی ناخوشایند باشد، اما منجر به درد طولانی نمیشود.
تست پاپ اسمیر در هر رده سنی
عوامل مختلفی از جمله سن و عوامل خطر در اینکه هر چند وقت یکبار باید پاپ اسمیر انجام دهید، تاثیرگذارند.
- سنین کمتر از 21 سال: در صورت مشاهده زائده پوستی و رابطه ی جنسی فعال
- سنین 21 تا 29 سال: هر 3 سال یک بار باید انجام دهند.
- سنین 30 تا 65 سال: هر 5 سال یک بار باید انجام دهند.
- سنین ۶۵ سال به بالا: قبل از انجام تست با پزشک مشورت کنند.
عوامل موثر در ابتلا به زگیل تناسلی چیست؟
چه عواملی در ابتلا به زگیل تناسلی تاثیر دارند؟ آیا با شناخت این عوامل میتوان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد؟ بله، خوشبختانه با داشتن اطلاعات کافی در این باره و یک سبک زندگی سالم و اصولی میتوان از ابتلا به این بیماری امتناع ورزید. عوامل موثر در ابتلا به بیماری زگیل تناسلی عبارتند از:
- افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند و از عدم ابتلای شریک خود به بیماریهای مقاربتی مطمئن نیستند.
- افراد در رده سنی 12 تا 35 سال قرار دارند.
- افرادی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفتهاند.
- افرادی که سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارند.
- کسانی که به بیماری ایدز مبتلا هستند.
- افرادی که به نکات بهداشتی بیتوجهی میکنند.
- افرادی که به انواع بیماریهای مقاربتی یا STD مبتلا هستند.
- نوزادانی که مادر مبتلا به ویروس HPV دارند.
با شناخت این عوامل و دقت در پیشگیری و مراقبت در این زمینهها احتمال ابتلا به بیماری زگیل تناسلی تا حد قابلتوجهی کاهش مییابد.
ابتلا به انواع زگیل تناسلی بدون برقراری رابطه جنسی نیز در موارد بسیار نادر امکانپذیر است؛ شخص مبتلا از این طریق، سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارد. امکان ابتلای این چنینی در موارد زیر بیش از بقیه است:
- استفاده از حوله های مشترک
- استفاده از سروس توالت فرنگی مشترک
- مراکز لیزر ناحیه تناسلی غیر بهداشتی
انواع مختلف زگیل تناسلی چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، ویروس HPV حاوی DNA است. این مولکولهای موجود در سطح ویروس زگیل تناسلی دارای ژنهایی از نوع مختلف هستند. حدود 100 نوع از این ژنها شناسایی شدند. نوع این ژنها روی عملکرد ویروس تاثیر مستقیم دارد.
به طور کلی تیپهای مختلف این ویروس به دو نوع کلی زیر تقسیمبندی میشوند:
1. نوع کم خطر ویروس HPV
باعث ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی، مقعد، دهان و زگیلهای معمولی در سرتاسر بدن میشود؛ عفونت و مشکل خاصی ایجاد نمیکند. پس از حدود ۱۸ الی ۲۴ ماه خود به خود از بین میرود.
2.نوع پرخطر ویروس HPV
این نوع از ویروس HPV علاوه بر ایجاد زگیلهای تناسلی باعث ایجاد بیماریهای جدی دیگری نیز میشوند. ابتلا به انواع بیماریها از جمله مشکلاتی هستند که در اثر زگیلهای بدخیم ایجاد میشوند و سالانه افراد زیادی را به کام مرگ میکشانند. سرطان دهانه رحم، پس از سرطان پستان، شایعترین نوع سرطان در میان زنان است. نوع پرخطر ویروس HPV، علاوه بر سرطان رحم، باعث رشد بیرویه یا سرطانی شدن بخشهای زیر نیز میشود:
- سرطان زبان، حنجره و دهان
- سرطان واژن، سرطان مقعد و سرطان دهانه واژن در خانمها
- سرطان مقعد، سرطان بیضه و آلت تناسلی در آقایان
کلام آخر
زگیل تناسلی چیست؟ ویروس HPV عامل بیماری زگیل تناسلی است. این بیماری سریعا به فرد سالم سرایت میکند؛ در اکثر افراد این ویروس بدون علامت می باشد اما علائم بیماری به شکل زائدههای پوستی خود را نشان میدهند. زائدهها در اطراف نواحی تناسلی، مقعد و دهان و زبان رشد میکنند.