شب ادراری کودکان ، علت ها و درمان

بی اختیاری ادرار(Urinary incontinence ) در کودکان یا شب‌ ادراری به دفع ادرار بدون اراده کودک گفته می شود . که در طی روز و شب رخ می‌دهد.
درصد زیادی از کودکان تا سن ۷ سالگی توانایی نگهداشتن ادرار خود را به دست می‌آورند.
بی اختیاری ادرار در کودکان دو دسته ی اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود و درمان آن معمولا به روش دارویی می‌باشد.

سیستم ادراری و کنترل ادرار چگونه است؟

سیستم ادراری در مقالات قبلی به صورت کامل توضیح داده شده و شامل کلیه ها و حالب و مثانه و مجرای خروجی می‌باشد . کنترل ادرار درفرد به دو عامل وابسته است. عملکرد صحیح مغز برای ارسال سیگنال به مثانه برای تخلیه ، به این معنی که فرد در زمان تخلیه . ادرار سیگنالی از مغز به مثانه ی او ارسال می‌شود و دستور باز شدن ماهیچه‌ی زیر مثانه را می‌دهد . عامل دوم عملکرد صحیح همان ماهیچه که دور مجرای خروجی و در زیر مثانه قرار دارد می‌باشد . که سیگنال را از مغز گرفته و با شل شدن ماهیچه ٬ ادرار از مثانه به مجرای خروجی سر ریز می‌شود. این سیستم به مرور زمان در کودک تکامل پیدا می‌کند و کودک با بزرگ شدن به مرور توانایی کنترل ادرار خود را به دست می‌گیرد.

بی اختیاری ادرار در کودکان چیست؟

به عدم توانایی کنترل کودک بر روی دفع ادرار، بی اختیاری ادرار (شب ادراری) می گوییم.
برخی از اختلالات مانند شکاف بین مهره‌ها ، نقص مادرزادی مانند عدم رشد کامل مثانه . مثانه بیش فعال و یا برخی از عادات خاص مانند وضعیت نادرست بدن هنگام ادرار ، خودداری کردن از ادرار باعث بروز این بیماری می‌شوند. اگر کودک توانایی کنترل ادرار را داشته اما به تازگی دچار بی اختیاری ادرار شده است احتمالا عفونت . یبوست و یا استرس باعث بروز آن شده که پزشک آن را تشخیص می‌دهد.

انواع شب ادراری در کودکان

شب ادراری در کودکان به دو دسته تقسیم می‌شود:

1. شب ادراری اولیه به این معنی که کودک از اول دچار مشکل عدم کنترل ادرار می‌باشد.
2. شب ادراری ثانویه یعنی کودک به تازگی به این مشکل دچار گردیده و قبلا قادر به کنترل ادرار خود بوده است.

در بی‌اختیاری ادراری اولیه، از سال‌های ابتدایی کودکی فرد بدون وقفه دچار این مشکل می‌شود و همیشه شب‌هایی خیس و مرطوب را در رختخوابش تجربه می‌کند.در واقع سیستم ادراری یا کنترل ادرار در نوزاد با سپری شدن زمان تکامل نیافته و کودک نتوانسته کنترل ادرار خود را بدست گیرد . اما در بی‌اختیاری ادراری ثانویه ، کودک برای مدتی (حداقل ۶ ماه) مشکل بی‌اختیاری را تجربه نکرده است و کنترل ادرار خود را بدست میگیرد اما بعد از مدتی ، دوباره دچار شب ادراری می گردد. به‌ طور کلی بی‌اختیاری ادراری اولیه نشان ‌دهنده‌ی ضعف و نابالغ‌ بودن سیستم عصبی است. کودکی که شب‌ها بی‌اراده ادرار می‌کند، قدرت تشخیص احساس پر بودن مثانه در حین خواب را ندارد، بنابراین برای تخلیه‌ی مثانه‌ی خود در طول شب بیدار نمی‌شود.

دلایل شب ادراری کودکان

دلایل شب ادراری می‌تواند از موارد زیر یا تلفیقی از آنها باشد:

• کودک هنوز قادر به نگه‌ داشتن ادرار در تمام طول شب نیست.
• وقتی مثانه پر است، کودک نمی‌تواند برای تخلیه بیدار شود. برخی از کودکان نیز مثانه‌ای کوچک ‌تر ازکودکان هم‌ سن خود دارند.
• کودک حجم زیادی از ادرار را در غروب و طول شب تولید می‌کند.
• در طول روز کودک عادت رفتن به دستشویی ندارد. بسیاری از کودکان از روی عادت نیاز به تخلیه مثانه در طول روز را نادیده می‌گیرند و به دستشویی نمی‌روند و تا جایی که ممکن است، ادرارشان را نگه می‌دارند. همه‌ی والدین با صحنه‌هایی این‌چنینی آشنا هستند: کودکی که ادرارش را نگه داشته است ، به خود می‌پیچد، پاها را ضربدری کرده، صورتش نشان می‌دهد که تحت فشار است، پیچ ‌وتاب می‌خورد، بعضا چمباتمه می‌زند و محل ادرار را برای کنترل وضعیت فشار می‌دهد.

پیشنهاد میکنم مقاله ی عفونت مثانه یا عفونت ادراری را مطالعه کنید !

تشخیص شب ادراری

پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی ، انجام معاینه فیزیکی ، آزمایش ادرار و کشت ادرار به علت بروز شب ادراری پی می‌برد.گاهی پزشک برای اطمینان بیشتر، آزمایش خون و یا ادرار را برای بررسی میزان قند و الکترولیت بدن کودک تجویز می کند تا مطمئن شود کودک به دیابت شیرین یا دیابت بی‌مزه مبتلا نباشد.

درمان بی اختیاری ادرار در کودکان

درمان بی اختیاری ادرار در کودکان بستگی به علت ایجاد کننده آن دارد.
اگر عفونت دلیل بی اختیاری ادرار باشد معمولاً با دارو درمان می‌شود و یا اگر کودک مبتلا به نقص هنگام تولد و یا ناهنجاری‌های آناتومیک باشد ، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. پزشک برحسب اینکه بی اختیاری ادراری کودک شبانه و یا روزانه است، اقدامات درمانی را در نظر می‌گیرد.

خوشبختانه بر خلاف تصور اکثر مردم این بیماری با مصرف یک دوره ی کوتاه دارو ، قابل درمان می‌باشد، پس  به جای تحقیر و سرزنش کودک خود و استفاده از راه های غلط غیر پزشکی ، هرچه  سریعتر فرزندتان را برای درمان نزد پزشک ارولوژیست ببرید.

برای دیدن ویدیو ها و ارتباط با ما میتونید در آپارات و اینستاگرام دکتر میرصادقی با ما همراه باشید