خون در منی (هماتو اسپرمی)

اگرچه دیدن خون در مایع منی نگران کننده است، اما در اکثر موارد علائم یک مشکل جدی سلامتی نیست. این عارضه در برخی موارد نادر می تواند نشان دهنده سرطان یکی اجزای دستگاه تناسلی باشد؛ بنابراین به جهت اطمینان خاطر، باید به محض مشاهده علائم خون در مایع منی به پزشک اورولوژی جهت معاینه مراجعه کنیم.

خون در منی (هماتو اسپرمی) چیست؟

وجود خون در مایع منی از نظر پزشکی به عنوان هماتو اسپرمی شناخته می شود. هماتو اسپرمی به طور طبیعی ممکن است باعث نگرانی مردانی شود که آن را تجربه می کنند. با این حال، این عارضه در اکثر موارد نشانه ای از یک مشکل عمده سلامتی نیست.

مردان در هر سنی ممکن است وجود خون در مایع منی را تجربه کنند، اما این عارضه در مردان 30 تا 40 ساله شایع تر است.

علت خون در منی یا هماتواسپرمی چیست؟

وجود خون در منی طبیعی نیست و ممکن است در اثر عوامل زیر ایجاد شده باشد:

• تروما ناشی از بیوپسی پروستات؛ که ممکن است تا چهار هفته بعد از عمل جراحی در منی خون ببینیم.
• درمان سرطان پروستات با پرتو درمانی.
• عفونت یا التهاب دستگاه تناسلی.
• نشت خون از یک رگ خونی کوچک؛ که در حین انزال می ترکد، به همان گونه ای که فرد پس از دمیدن بینی خود دچار خونریزی بینی می شود.

• عفونت های مقاربتی (STI): از جمله سوزاک، کلامیدیا یا سایر عفونت های ویروسی یا باکتریایی.
• بیماری های پروستات: از جمله هیپرپلازی خوش خیم پروستات، پروستاتیت حاد و کیست.
• بیماری بیضه و اپیدیدیم؛ از جمله اورکیت، اپیدیدیمیت.
• التهاب وزیکول‌های تولیدکننده منی.
• اختلالات خونی؛ از جمله اختلالات لخته شدن خون یا بیماری سلول داسی شکل.
• بیماری سرطان؛ از جمله سرطان بیضه، سرطان پروستات، سرطان مثانه و تومورهای مجرای ادرار. البته به ندرت چنین سرطان هایی با علائم اولیه هماتو اسپرمی ظاهر می شوند.
• از سایر بیماری هایی که ممکن است باعث ایجاد خون در منی شوند، می توان به فشار خون بالا و کنترل نشده، ویروس ایدز (HIV)، بیماری های کبدی و سرطان خون اشاره کرد.

تشخیص هماتواسپرمی

پزشک اورولوژی با گرفتن شرح حال بیمار و پرسیدن سوالاتی در مورد علائم وی، زمانی که برای اولین بار متوجه خون شد، تعداد دفعاتی که خون در مایع منی دیده و فعالیت های جنسی معاینه خود را شروع می کند. همچنین در مورد داروهایی که بیمار مصرف می کند و اقدامات پزشکی اخیر که انجام داده است و هر گونه خونریزی یا علائم عفونت ادراری سوال می پرسد.

همچنین برای بررسی تکمیلی، معاینات زیر را انجم می دهد:

• برای بررسی وجود توده، تورم، قرمزی یا ترشح از اندام تناسلی، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.
• معاینه رکتوم؛ برای بررسی ورم، حساسیت یا توده پروستات انجام می دهد.
• فشار خون بیمار را چک می کند.

تست های تشخیصی

پزشک ممکن است یک یا چند مورد از آزمایش های زیر را برای بیمار تجویز نماید:

• آزمایش کشت ادرار برای بررسی عفونت یا ناهنجاری.
• تست STI برای تشخیص هر گونه عفونت مقاربتی.
• آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) برای بررسی سرطان پروستات.

• سونوگرافی ترانس رکتال برای تشخیص مشکلات پروستات از جمله کیست، سنگ و التهاب.
• توموگرافی کامپیوتری (CT-scan) یا آزمایش تصویربرداری MRI.

درمان هماتو اسپرمی

درمان این عارضه به میزان و مدت حضور خون در مایع منی، سن بیمار و وجود علائم دیگر بستگی دارد.

اگر سن بیمار زیر 40 سال باشد و هیچ علائم دیگری در مجاری ادرار نداشته باشد، احتمالاً به هیچ درمانی نیاز نخواهد داشت و این علائم به خودی خود برطرف می شود.

چنانچه دلیلی برای وجود خون در منی شناسایی شود، پزشک درمان‌های مناسب را تجویز می‌کند، از جمله:

• اگر علت عارضه عفونت باشد، آنتی بیوتیک تجویز می کند.
• داروهای ضد التهاب.
• تجویز داروی فیناستراید، دارویی که برای کوچک کردن پروستات بزرگ استفاده می‌شود. این دارو می تواند وجود خون در منی بر اثر رگ‌های خونی روی پروستات را درمان کند.

سخن پایانی

وجود خون در مایع منی در اغلب موارد خطری برای سلامتی ندارد و علائم یک مشکل جدی سلامت نمی باشد. این عارضه اگر در سنین زیر 40 سال در مردان رخ دهد و با علائم دیگری همراه نباشد، احتمالا به درمانی نیاز نخواهد داشت. اما باید به این نکته توجه داشت که برای اطمینان از این که هیچ مشکلی سلامتی ما را به خطر نمی اندازد، باید فورا به محض مشاهده خون در منی به پزشک اورولوژی جهت معاینه تکمیلی مراجعه نماییم.