بیضه نزول نکرده یا کریپتورکیدیسم، یک بیماری شایع است که در آن یک یا هر دو بیضه در طول بارداری به طور کامل از شکم به داخل کیسه بیضه نزول نمی کنند. به بیان دیگر بیماری است که در آن بیضه های نوزاد در محل خود قرار ندارد.

بیضه ها در زیر آلت تناسلی و در کیسه بیضه قرار دارند و وظیفه آن ها تولید هورمون و اسپرم است. اگر بیضه ها در “محل مناسب” نباشند، ممکن است رشد یا عملکرد صحیح نداشته باشد. علاوه بر این، بیضه نزول نکرده ممکن است خطر سرطان بیضه را در صورت عدم اصلاح قبل از بلوغ افزایش دهد.

تقریباً از هر 100 مرد، سه نفر با بیضه‌ای به دنیا می‌آیند که در کیسه بیضه احساس یا دیده نمی‌شود. در نوزادان نارس این آمار به حدود 30 درصد می رسد و همچنین نوزادان کامل نیز ممکن است که به این عارضه دچار شوند ولی احتمال آن کم و در حدود 3 درصد از نوزادان کامل به آن دچار می شوند.

بیضه نزول نکرده یا عدم نزول بیضه چیست؟

درحالت طبیعی بیضه ها در اوایل رشد نوزاد در قسمت تحتانی شکم به وجود آمده و به مرور و در اواخر بارداری به داخل کیسه بیضه فرو می روند. در صورتی که این بیضه ها به داخل کیسه بیضه فرو نروند و در داخل شکم باقی بمانند، نوزاد به بیضه نزول نکرده دچار می شود.

بیضه نزول نکرده که به آن بیضه پنهان نیز گفته می شود، حالتی است که بیضه ها در محل خود یعنی کیسه بیضه قرار نمی گیرند.

عدم نزول بیضه بیضه دارای 2 نوع 1 طرفه و 2 طرفه می باشد که نشان دهنده ی 1 یا 2 بیضه نکرده در فرد است.

در بسیاری از موارد، بیضه ها طی مدت زمانی 3 تا 6 ماهه خود به خود به سمت کیسه بیضه حرکت می کنند. اما در صورتی که بعد از 6 ماه، این بیضه ها به سمت کیسه بیضه حرکت نکنند، باید برای درمان آن از طریق روش جراحی اقدام شود.

علت ایجاد بیضه نزول نکرده

علت ابتلای نوزادان به بیضه نزول نکره به صورت قطعی تا به امروز مشخص نشده است؛ تنها می توان گفت که عوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی و سیستم عصبی مادر هنگام بارداری در ایجاد این عارضه تاثیر دارند.

البته باید به این نکته توجه داشت که بیضه نزول نکرده اغلب در نوزادان نارس مشاهده می شود. بررسی های متعدد در این زمینه نشان دهده است که تولد نارس و تولد نوزاد در قبل از هفته سی و هفتم بارداری، وزن کم هنگام تولد و سابقه خانوادگی در ابتلا به بیضه نزول نکرده می تواند احتمال ابتلای نوزاد به این عارضه را افزایش دهد.

علائم بیضه نزول نکرده

عدم مشاهده و قابل لمس نبودن بیضه از مشخص ترین علائم تشخیص این عارضه می باشد. پزشک و متخصص ارولوژی با معاینه فیزیکی نوزاد سعی می کند که تشخیص دهد بیضه در نزدیکی کیسه بیضه قابل لمس است یا خیر.

پزشک پس از تشخیص عدم نزول بیضه در نوزاد، بلافاصله نسبت به درمان آن اقدام می کند. عدم تشخیص و درمان بیضه پایین نیامده می تواند مشکلات جدی تری را در آینده برای فرد ایجاد نماید.

عوارض بیضه نزول نکرده چییست؟

بیضه ها برای داشتن عملکرد صحیح و منظم و در نتیجه تولید اسپرم به 2 یا 3 درجه دمای کمتر از دمای بدن نیاز دارند. کیسه بیضه این دما را برای بیضه ها فراهم می کند؛ در نتیجه اگر بیضه به داخل کیسه بیضه نزول نکرده باشد عملکرد بیضه ها را مختل و می تواند سبب ایجاد عوارض زیر گردد:

1)سرطان بیضه

تحقیقات نشان داده است که احتمال ابتلای فرد به سرطان بیضه در افراد دارای سابقه عدم نزول بیضه بیشتر است. بیضه نزول نکرده که در داخل شکم قرار می گیرد می تواند سبب ایجاد تومور گردد و این تومور ممکن است تا قبل از اینکه بزرگ شود، هیچ علائمی از خود نشان ندهد.

حتی ممکن است افراد پس از جراحی بیضه نزول نکرده نیز در معرض ابتلا به سرطان بیضه قرار گیرند. مزیتی که جراحی در این افراد ایجاد می کند این است که بیضه ها به مکانی منتقل می شوند که احتمال تشخیص زودهنگام هرگونه عارضه را میسر می سازد.

از این رو توصیه می شود افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند نیز به صورت دوره های منظم به پزشک و متخصص ارولوژی جهت معاینه مراجعه نمایند.

2)ناباروری

عدم نزول بیضه سبب کاهش کیفیت و تعداد اسپرم های تولیدی توسط بیضه می گردد. در نتیجه قدرت باروری فرد تحت تاثیر قرار می گیرد و در صورت عدم درمان، احتمال ابتلا به ناباروری در فرد افزایش پیدا می کند.

3)فتق کشاله ران

همانطور که گفتیم، اگر 1 یا هر 2 بیضه داخل کیسه بیضه لمس نشود، ممکن است در قسمت تحتانی شکم یا کشاله ران نهفته باشد. در نتیجه احتمال بروز فتق کشاله ران در فرد افزایش یافته و پزشک هنگام عمل فتق به طور همزمان جراحی پایین آوردن بیضه را نیز انجام می دهد.

4)پیچ خوردگی بیضه

افراد مبتلا به بیضه نزول نکرده در معرض بیماری های دیگر بیضه نظیر پیچ خوردگی بیضه نیز قرار می گیرند. پیچ خوردگی بیضه وضعیتی است که بیضه در کیسه بیضه دچار چرخش و پیچ خوردگی می‌شود و باعث قطع جریان خون به بیضه‌ها می‌شود. پیچ خوردگی بیضه اغلب با تومور بیضه و در نتیجه احتمال ابتلا به سرطان بیضه همراه است. این عارضه با درد در شکم همراه است و در صورت ابتلا به آن باید فورا نسبت به درمان آن اقدام کرد.

 

از عوارض دیگر عدم نزول بیضه در افراد می توان به تروما و آسیب به استخوان شرمگاه، احساس درد در بیضه، کوچک شدن بیضه و آسیب ناشی از فشار لگن اشاره کرد.

درمان بیضه نزول نکرده در مردان بالغ

بدون شک تشخیص و درمان به موقع عدم نزول بیضه، ضامن سلامتی، جلوگیری از ابتلا به سرطان بیضه و افزایش قدرت باروری در پسران است.

مردان بالغی که در دوران کودکی برای بیضه نزول نکرده تحت درمان قرار نگرفته اند، در معرض کاهش قدرت باروری و همچنین افزایش احتمال بروز سرطان بیضه قرار دارند.

اکثر پزشکان عقیده دارند که حرکت بیضه به داخل کیسه بیضه در یک مرد بالغ زیر 40 سال، توانایی تولید اسپرم را بهبود نمی بخشد و معمولاً توصیه می کنند که در این شرابط بیضه با جراحی خارج شود. اما پس از 40 سالگی، اکثر پزشکان توصیه می کنند که بیضه به حال خود رها شود. هر مرد بالغی که بیضه نزول نکرده دارد باید با یک اورولوژیست مشورت کند تا پزشک بهترین اقدام را بر اساس تاریخچه پزشکی فرد تجویز نماید.